بیماری پارکینسون چیست و چه علائمی دارد؟

بیماری پارکینسون یک اختلال عصبی مزمن است که باعث تغییرات در حرکت و عملکرد عضلات بدن می‌شود. این بیماری اغلب با علائمی همچون: لرزش، سفتی عضلات، کمرنگی حرکات و مشکلات تعادل همراه است. علت اصلی بروز بیماری پارکینسون از دست دادن یا آسیب به سلول‌های مغزی مسئول تولید دوپامین است، یک ماده شیمیایی که نقش مهمی در کنترل حرکت دارد.

علائم بیماری پارکینسون با گذشت زمان به تدریج شدیدتر می‌شوند و می‌توانند تأثیرات منفی بر کیفیت زندگی فرد مبتلا داشته باشند. یکی از مشکلاتی که در بیماران پارکینسون ممکن است بروز کند، اختلال بلع است. بیماران پارکینسون ممکن است مشکلاتی در فرآیند بلعشان داشته باشند که می‌تواند به مشکلات خوردن، ناراحتی و خطر بروز عفونت‌های تنفسی منجر شود.

درمان بیماری پارکینسون شامل استفاده از: داروها، تمرینات فیزیکی، درمان‌های مکمل و پشتیبانی درمانی می‌شود. گفتاردرمانی نیز به عنوان یک روش درمانی مؤثر برای کمک به مدیریت علائم بیماری پارکینسون مطرح است. با استفاده از تکنیک‌ها و تمرینات گفتاردرمانی، افراد مبتلا به پارکینسون می‌توانند مشکلات ارتباطی و گفتاری خود را بهبود بخشند.

در ادامه این مقاله به طور مفصل در مورد پارکینسون و موارد ذکر شده صحبت خواهیم کرد پس در ادامه با ما همراه باشید.

بیماری پارکینسون چیست؟

افزایش سنّ، به همراه تغییرات طبیعی در ساختار و عملکرد اعضای جسمی، می‌تواند به مشکلات بلع در سالمندان منجر شود. اختلال بلع یکی از مسائل مهم و رایج در این گروه سنی است که می‌تواند منجر به عوارض جدی نظیر ناشتایی، خفقان، و عفونت‌های تنفسی شود. در این مقاله، به بررسی علل اختلال بلع در سالمندان، اثرات آن بر کیفیت زندگی، و روش‌های درمانی مورد استفاده می‌پردازیم. آشنایی با این اطلاعات می‌تواند در تشخیص، مدیریت و بهبود این اختلال مهم در سالمندان مؤثر باشد.

بیماری پارکینسون (PD) یک اختلال عصبی مزمن و پیشرونده است که حرکت و سایر عملکردهای بدن را تحت تأثیر قرار می دهد.

این بیماری به نام جیمز پارکینسون، اولین فردی که این بیماری را در سال 1817 توصیف کرد، نامگذاری شده است. پارکینسون در اثر تخریب نورون های تولید کننده دوپامین در بخشی از مغز به نام ماده سیاه، که نقش مهمی در کنترل حرکت ایفا می کند، ایجاد می شود.

بیماری پارکینسون یک بیماری پیچیده و چندوجهی است که افراد را به طور متفاوت تحت تاثیر قرار می دهد. برای افراد مبتلا به پارکینسون بسیار مهم است که با ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی خود همکاری نزدیک داشته باشند و یک برنامه مراقبت جامع ایجاد کنند که نیازها و علائم فردی آنها را برطرف کند.

علائم بیماری پارکینسون

علائم پارکینسون ممکن است متفاوت باشد، اما معمولاً شامل موارد زیر است:

•  لرزش در دست ها، بازوها، پاها، فک یا صورت یکی از شایع ترین علائم بیماری پارکینسون است.
• سفتی در عضلات، که می تواند حرکت را دشوار و دردناک کند.
•  کندی حرکت، که می‌تواند کارهای روزمره را طولانی‌تر کند و به تلاش بیشتری نیاز داشته باشد.
•  مشکل در حفظ تعادل و وضعیت بدن که می تواند منجر به زمین خوردن و آسیب های دیگر شود.
•  مشکل در مهارت های حرکتی ظریف، مانند نوشتن یا بستن دکمه های لباس.
•  مشکلات بلع غذا نیز از علائم و عوارض شایع این بیماری است.

علاوه بر این علائم حرکتی، بیماری پارکینسون همچنین می تواند علائم غیرحرکتی مانند اختلال شناختی، افسردگی، اضطراب، اختلالات خواب و اختلال عملکرد خودکار را ایجاد کند.

دلایل بیماری پارکینسون

علت دقیق پارکینسون هنوز ناشناخته است، اما تحقیقات چندین عامل خطر را شناسایی کرده است که ممکن است احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش دهد. این شامل:

•  خطر ابتلا به پارکینسون با افزایش سن افزایش می یابد و بیشتر موارد در افراد بالای 60 سال رخ می دهد.
• برخی جهش‌های ژنتیکی با افزایش خطر ابتلا به بیماری پارکینسون مرتبط هستند، اگرچه اغلب موارد این بیماری مستقیماً ارثی نیستند.
• قرار گرفتن در معرض سموم خاص، مانند آفت کش ها و علف کش ها، با افزایش خطر ابتلا به بیماری پارکینسون مرتبط است.

تشخیص بیماری پارکینسون بر اساس ترکیبی از تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایشات عصبی است. هیچ آزمایش خاصی وجود ندارد که بتواند به طور قطعی پارکینسون را تشخیص دهد، بنابراین تشخیص معمولا بر اساس وجود علائم مشخصه انجام می شود.

---

بیشتر بخوانید : درمان دیزآرتری

---

روش های درمان

هیچ درمانی برای بیماری پارکینسون وجود ندارد، اما راهکارهایی وجود دارند که می تواند به مدیریت علائم کمک کند. رایج ترین درمان برای پارکینسون دارو است که می تواند به افزایش سطح دوپامین در مغز و بهبود علائم حرکتی کمک کند.

زندگی با بیماری پارکینسون می تواند چالش برانگیز باشد، اما با مراقبت و حمایت مناسب، بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری می توانند کیفیت زندگی خود را حفظ کنند. علاوه بر درمان پزشکی، اصلاح سبک زندگی مانند ورزش، رژیم غذایی سالم و حمایت اجتماعی می تواند برای مدیریت علائم پارکینسون و حفظ سلامت و رفاه کلی مفید باشد.

رایج ترین روشهای درمان پارکینسون عبارتند از :

•  آموزش در مورد بیماری پارکینسون و حمایت ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی، خانواده و دوستان می تواند به افراد مبتلا به این بیماری کمک کند تا وضعیت خود را بهتر درک کنند و علائم خود را مدیریت کنند.
• گفتار درمانی می تواند برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون که در ارتباط و بلع مشکل دارند مفید باشد.
• کاردرمانی می تواند به افراد مبتلا به بیماری پارکینسون کمک کند تا استراتژی هایی را برای مدیریت فعالیت های روزانه و بهبود استقلال خود ایجاد کنند.
• فیزیوتراپی می تواند به بهبود حرکت، انعطاف پذیری و تعادل کمک کند و خطر سقوط را کاهش دهد.
• وسایل کمکی مانند عصا و واکر می توانند به افراد مبتلا به پارکینسون کمک کنند تا استقلال خود را حفظ کنند و خطر سقوط را کاهش دهند.

اختلال بلع در بیماران مبتلا به پارکینسون

دیسفاژی یا اختلال بلع، یک مشکل رایج در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون است. تخمین زده می شود که تا 80٪ از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون درجاتی از دیسفاژی را در طول دوره بیماری خود تجربه می کنند.

دیسفاژی در بیماری پارکینسون به دلیل ترکیبی از عوامل از جمله سفتی عضلات، کاهش تولید بزاق و تغییر در هماهنگی عضلات درگیر در بلع ایجاد می شود. در نتیجه، افراد مبتلا به بیماری پارکینسون ممکن است در جویدن، بلعیدن و کنترل غذا یا مایعات در دهان خود دچار مشکل شوند.

دیسفاژی در پارکینسون می تواند به تعدادی از عوارض از جمله سوء تغذیه، کم آبی بدن، پنومونی آسپیراسیون (استنشاق غذا یا مایعات به ریه ها) و کاهش کیفیت زندگی منجر شود.

چندین استراتژی وجود دارد که می تواند برای مدیریت اختلال بلع در بیماری پارکینسون استفاده شود، از جمله:

• ایجاد تغییراتی در بافت و قوام غذا و مایعات می‌تواند بلع را آسان‌تر کند. به عنوان مثال، پوره کردن یا خرد کردن غذا به قطعات کوچک و غلیظ کردن مایعات با غلیظ کننده ها می تواند به کاهش خطر آسپیراسیون کمک کند.
• بلع درمانی که به عنوان درمان دیسفاژی نیز شناخته می شود، شامل تمرینات و تکنیک هایی است که به بهبود عملکرد بلع کمک می کند. متخصص و دکتر گفتاردرمانی می تواند در این زمینه راهنمایی و پشتیبانی کند.
• برخی داروها مانند لوودوپا و آگونیست های دوپامینرژیک می توانند هماهنگی ماهیچه ها را بهبود بخشند و سفتی عضلات را کاهش دهند که می تواند به بهبود عملکرد بلع کمک کند.
•  DBS یک روش جراحی است که شامل کاشت الکترودهایی در مغز برای کمک به بهبود علائم پارکینسون از جمله دیسفاژی است.
•  در موارد شدید دیسفاژی، ممکن است به یک لوله تغذیه نیاز باشد تا اطمینان حاصل شود که فرد مبتلا به بیماری پارکینسون تغذیه و هیدراتاسیون کافی دریافت می کند.

---

بیشتر بخوانید : اختلال بلع در سالمندان

---

سوالات متداول

بیماری پارکینسون چیست؟

بیماری پارکینسون یک اختلال عصبی مزمن است که با علائم مانند: لرزش، سفتی عضلات، کمرنگی حرکات و مشکلات تعادل همراه است. این بیماری به دلیل از دست دادن یا آسیب به سلول‌های مغزی مسئول تولید دوپامین رخ می‌دهد.

آیا بیماری پارکینسون قابل درمان است؟

بله، بیماری پارکینسون قابل درمان است، اما تاکنون هیچ درمانی کاملاً مؤثر و دائمی برای آن پیدا نشده است. درمان‌ها معمولاً شامل: داروها، تمرینات فیزیکی، گفتاردرمانی و در برخی موارد جراحی است.

آیا بیماری پارکینسون ارثی است؟

بیماری پارکینسون در برخی موارد می تواند ارث باشد. اما بیشتر موارد این بیماری به علل محیطی و ژنتیکی ترکیبی برمی‌گردد. عوامل محیطی مانند: عوامل سمی، عفونت‌ها و تماس با مواد شیمیایی می‌توانند نقشی در بروز بیماری داشته باشند.

آیا بیماری پارکینسون می‌تواند تاثیری بر روحیه و روانشناختی فرد داشته باشد؟

بله، بیماری پارکینسون می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر روحیه و روانشناختی فرد داشته باشد. افراد مبتلا به پارکینسون ممکن است با مشکلات روانشناختی مانند افسردگی، اضطراب، مشکلات خواب و مشکلات تمرکز روبرو شوند.

آیا تمرینات فیزیکی می‌تواند در بهبود علائم بیماری پارکینسون کمک کند؟

بله، تمرینات فیزیکی و ورزش منظم می‌توانند در بهبود علائم بیماری پارکینسون موثر باشند. تمرینات مانند: ممارست فعالیت‌های بدنی، تمرینات استحکامی و تمرینات تعادل می‌توانند به بهبود قدرت عضلات، کنترل حرکتی و تعادل کمک کنند.

دکتر علی اکبر دشتله دارای مدرک دکتری تخصصی گفتاردرمانی خدمات گفتاردرمانی در اختلال بلع در مبتلایان به پارکینسون را ارائه می دهد.