انواع گلو درد علائم و روش های درمانی

گلو درد یکی از شایع‌ترین علائم پزشکی است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. گلو درد می‌تواند بر اثر عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی، آسیب‌های مکانیکی، محرک‌های محیطی، استرس، سرطان و یا بیماری‌های دیگر ایجاد شود. انواع گلو درد در قسمت‌های مختلف گلو از جمله فارنکس، لوزه‌ها و حنجره رخ می دهد و با علائم دیگری همچون تب، سرفه، خشکی، خراش، سوزش، تحریک، گرفتگی صدا، بلع دردناک، تورم لوزه‌ها و یا لکه‌های سفید روی آن‌ها، تورم غدد لنفاوی گردن و یا خلط همراه می باشد.

گلو درد معمولاً خود به خود بهبود می‌یابد، اما در برخی موارد ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های جدی باشد که نیاز به مراجعه به پزشک و درمان مناسب دارند. در این مقاله به بررسی انواع گلو درد، علل، علائم، تشخیص و درمان آن‌ها می‌پردازیم. همچنین به نقش گفتاردرمانی و درمان‌های خانگی برای کاهش گلو درد اشاره می‌کنیم.

گلو درد چیست؟

گلو درد یک احساس دردناک در گلو است که ممکن است در زمان بلع، صحبت کردن یا قورت دادن آب دهان بیشتر احساس شود. گلو یکی از بخش‌های دستگاه تنفسی و گوارشی است که از سه قسمت اصلی فارنکس، لوزه‌ها و حنجره تشکیل شده است. فارنکس یا گلو، قسمتی از دستگاه تنفسی و گوارشی است که در پشت دهان و بینی قرار دارد و مسئول انتقال هوا و غذا به ریه‌ها و معده است.

لوزه‌ها بافت‌های نرمی هستند که در دو طرف فارنکس وجود دارند و نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن دارند. حنجره یا جعبه صدا، قسمتی از دستگاه تنفسی است که در پایین فارنکس و روی تراشه قرار دارد و مسئول تولید صدا و جلوگیری از ورود مواد خارجی به ریه‌ها می باشد.

علائم گلو درد

گلو درد بسته به عامل ایجاد کننده آن با علائم مختلفی همراه می باشد. برخی از علائم رایج گلو درد عبارتند از:

• قرمزی یا تورم گلو
• گرفتگی صدا
• سرفه
• تب
• سردرد
• بدن درد
• تهوع یا استفراغ
• بوی بد دهان
• لکه‌های سفید یا زرد روی لوزه‌ها
• ترشحات از بینی یا حلق
• بزاق کردن خون
• درد هنگام بلع
• احساس گرفتگی یا خارش در گلو
• احساس یک توده یا چیز خارجی در گلو

انواع گلو درد

گلو درد می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شود که در ادامه شما را با انواع گلو درد آشنا می سازیم.

گلو درد ناشی از عفونت های ویروسی

بیشتر گلودردها ناشی از عفونت‌های ویروسی هستند که می‌توانند باعث التهاب و تورم در گلو شوند. از جمله ویروس‌هایی که باعث گلودرد می‌شوند می‌توان به سرماخوردگی، آنفولانزا، کروناویروس، منونوکلئوز، ویروس اپشتین بار، ویروس هرپس و ویروس آدنو اشاره کرد. عفونت‌های ویروسی معمولاً با علائم دیگری مانند تب، سرفه، گرفتگی بینی، عطسه، سردرد، خستگی و یا آبله‌های دهانی همراه می باشد. عفونت‌های ویروسی معمولاً خود به خود در مدت یک تا دو هفته بهبود می‌یابند و نیاز به درمان خاصی ندارند. اما در برخی موارد ممکن است عفونت‌های ویروسی باعث ایجاد عفونت‌های ثانویه باکتریایی شوند که نیاز به درمان با آنتی بیوتیک دارند.

گلو درد ناشی از عفونت های باکتریایی

برخی از گلودردها ناشی از عفونت‌های باکتریایی هستند که می‌توانند باعث التهاب و تورم شدید در گلو شوند. از جمله باکتری‌هایی که باعث گلودرد می‌شوند می‌توان به استرپتوکوک، دیفتری، کلستریدیوم، مایکوپلاسما و کلامیدیا اشاره کرد. عفونت‌های باکتریایی معمولاً با علائم دیگری مانند تب بالا، لکه‌های سفید روی لوزه‌ها، تورم غدد لنفاوی گردن، بوی بد دهان، تهوع، استفراغ و یا خونریزی دهانی همراه هستند. عفونت‌های باکتریایی نیاز به درمان با آنتی بیوتیک دارند و در صورت عدم درمان ممکن است باعث ایجاد عوارض جدی مانند روماتیسم قلبی، گلودرد نکروزان، سپسیس و یا آبسه گلو شوند.

آسیب های جسمی

آسیب‌های جسمی نیز موجب بروز انواع گلو درد می شوند. برخی از گلودردها ناشی از آسیب‌های مکانیکی به گلو هستند که می‌توانند باعث خراش، زخم، خونریزی یا سوراخ شدن گلو شوند. از جمله عواملی که باعث آسیب‌های جسمی به گلو می‌شوند می‌توان به خوردن مواد تیز یا دندانه دار، سوء مصرف الکل یا مواد مخدر، استفاده از لوله‌های تنفسی یا لووله تغذیه، سوختگی گلو با مواد شیمیایی یا حرارتی، جراحی گلو یا حنجره، ترومای گلو ناشی از تصادف، ضربه یا خفه شدن اشاره کرد.

آسیب‌های جسمی به گلو معمولاً با علائم دیگری مانند خونریزی دهانی، تنگی نفس، تغییر صدا، تورم گلو یا گردن، تهوع، استفراغ و یا عفونت همراه هستند. آسیب‌های مکانیکی به گلو نیاز به درمان فوری دارند و ممکن است نیاز به جراحی یا مراقبت‌های ویژه باشد.

محرک‌های محیطی می‌توانند باعث خشکی، التهاب یا حساسیت در گلو شوند. از جمله محرک‌های محیطی که باعث گلودرد می‌شوند می‌توان به هوای خشک، گرد و غبار، دود، آلرژن‌ها، مواد شیمیایی، عطرها، اسپری‌ها، غذاها یا نوشیدنی‌های تحریک‌کننده اشاره کرد. محرک‌های محیطی معمولاً با علائم دیگری مانند خشکی دهان، تحریک گلو، سرفه خشک، خارش چشم، بینی گرفته، عطسه یا آسم همراه هستند. محرک‌های محیطی معمولاً با اجتناب از عامل مسبب یا استفاده از مرطوب‌کننده‌ها، قطره‌ها یا آب‌نمک بهبود می‌یابند.

برخی از گلودردها ناشی از استرس هستند که می‌توانند باعث انقباض عضلات گلو یا حنجره شوند. استرس می‌تواند به دلیل عوامل روانی یا جسمی مانند اضطراب، افسردگی، ترس، عصبانیت، فشار کاری، خواب ناکافی، درد یا بیماری ایجاد شود. استرس معمولاً با علائم دیگری مانند گرفتگی صدا، تنگی گلو، تپش قلب، عرق سرد، لرزش، سردرد، خستگی یا اختلالات خواب همراه است. استرس می‌تواند با روش‌های مدیریت استرس مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، ورزش، موسیقی، مشاوره یا درمان دارویی کنترل شود.

سرطان یکی دیگر از عوامل گلو درد است. انواع گلو درد ناشی از سرطان گلو یا حنجره هستند که می‌توانند باعث تغییرات غیرطبیعی در بافت‌های گلو شوند. سرطان گلو یا حنجره می‌تواند به دلیل عوامل خطرساز مانند سیگار، الکل، عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی، تاریخچه خانوادگی، قرص‌های تیروئید، تغذیه نامناسب یا قارچ‌های آسپرژیلوس ایجاد شود. سرطان گلو یا حنجره معمولاً با علائم دیگری مانند گلودرد مداوم یا بدون علت، تغییر صدا، تورم گردن، تورم لوزه‌ها، اندوخته‌های خونی، از دست دادن وزن، اختلال در بلع، تنفس یا صحبت کردن همراه است. سرطان گلو یا حنجره نیاز به درمان فوری دارد و ممکن است نیاز به جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی یا درمان‌های هدفمند باشد.

تشخیص انواع گلو درد

برای تشخیص انواع گلو درد پزشک با استفاده از چراغ و آینه، گلو، لوزه‌ها و حنجره را بررسی می‌کند و به دنبال علائمی مانند قرمزی، تورم، لکه‌های سفید، زخم، خونریزی یا توده می‌گردد. همچنین پزشک با لمس گردن، غدد لنفاوی را احساس می‌کند و به دنبال تورم یا درد می‌گردد.

همچنین امکان دارد برای تشخیص انواع گلو درد نمونه خون از شما بگیرد و آن را برای بررسی علائم عفونت، التهاب یا سرطان ارسال کند. آزمایش خون می‌تواند نشان دهنده سطح گلبول‌های سفید، سرعت رسوب خون، آنتی بادی‌ها، هورمون‌ها یا مارکرهای تومور باشد.

متخصص برای تشخیص درست با استفاده از یک پنبه یا قلم مویی، نمونه از مخاط گلو یا لوزه‌ها می گیرد و آن را برای تشخیص عفونت باکتریایی مانند استرپتوکوک ارسال می کند. این آزمایش می‌تواند در مطب یا در آزمایشگاه انجام شود.

اندوسکوپی نیز یک روش تشخیصی دیگر است و با استفاده از یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر که به یک دوربین و چراغ متصل است، داخل گلو، حنجره و مری مشاهده می گردد. این روش به پزشک کمک می‌کند تا بتواند بخش‌های داخلی گلو را بهتر ببیند و به دنبال علائمی مانند زخم، توده، سوراخ یا سوختگی باشد. این روش معمولاً در مواردی که مشکوک به سرطان گلو یا حنجره است، انجام می‌شود.

انجام بیوپسی نیز روش دیگری است که با استفاده از ابزارهای خاص، نمونه از بافت گلو یا حنجره برداشته و آن را برای تشخیص سرطان یا بیماری‌های دیگر به آزمایشگاه ارسال می کنند.

روش های درمان انواع گلو درد

• درمان خانگی
• درمان دارویی
• درمان طب سنتی
• گفتاردرمانی
• جراحی (برداشتن لوزه‌ها، توده‌ها یا تومورهای گلو یا حنجره، تعویض صفاق یا انجام عملیات تنظیم صدا)

درمان دارویی انواع گلو درد بستگی به علت، شدت و علائم آن دارد. برخی از روش‌های درمان گلو درد عبارتند از:

• داروهای ضد درد‌ مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن برای کاهش درد و التهاب گلو
• ضد تب‌ها مانند استامینوفن یا ایبوپروفن برای کاهش تب و احساس بی‌حالی
• آنتی هیستامین‌ها مانند دیفن هیدرامین یا لوراتادین برای کاهش حساسیت و تحریک گلو
• آنتی بیوتیک‌ها مانند پنی سیلین یا آموکسی سیلین برای درمان عفونت‌های باکتریایی گلو
• آنتی ویروس‌ها مانند آسیکلوویر یا اوسلتامیویر برای درمان عفونت‌های ویروسی گلو
• آنتی اسید‌ها مانند امپرازول یا رانیتیدین برای کاهش اسید معده و جلوگیری از رفلاکس معده

درمان خانگی انواع گلو درد

برخی از روش‌های خانگی می‌توانند به تسکین انواع درد کمک کنند. از جمله این روش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نوشیدن مایعات فراوان، مخصوصا آب یا چای گرم
• استفاده از مرطوب‌کننده‌های هوا یا بخار درمانی برای رطوبت رسانی به گلو
• غرغره کردن آب نمک یا آب لیمو چند بار در روز
• مصرف عسل، آبلیمو، زنجبیل یا نعناع برای آرام‌بخشی گلو
• استفاده از قطره‌ها، آب‌نبات‌ها یا اسپری‌های مخصوص گلو برای مرطوب کردن و بی‌حس کردن گلو
• خوابیدن به اندازه کافی و استراحت کردن برای بهبود سیستم ایمنی
• اجتناب از مواد تحریک‌کننده مانند سیگار، الکل، مواد شیمیایی، غذاها یا نوشیدنی‌های تند یا ترش
• اجتناب از فشار بر روی تارهای صوتی و صحبت کردن زیاد

نقش گفتاردرمانی در بهبود انواع گلو درد

گفتاردرمانی یک روش درمانی است که به بهبود توانایی‌های ارتباطی، بلع، صدا و زبان افراد کمک می‌کند. گفتاردرمانی می‌تواند برای افرادی که به دلیل بیماری‌های مختلف دچار یکی از انواع گلو درد یا مشکلات گلو شده‌اند، مفید باشد. برخی از این بیماری‌ها عبارتند از:

• افرادی که به دلیل سرطان گلو یا حنجره جراحی، پرتودرمانی یا شیمی درمانی را طی کرده‌اند، ممکن است دچار تغییرات در صدا، بلع، تنفس یا ارتباط شوند. گفتاردرمانی می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا توانایی‌های خود را بازیابند یا بهبود بخشند. گفتاردرمانی می‌تواند شامل تمرین‌های تقویت کننده عضلات گلو، تنظیم صدا، استفاده از وسایل کمکی ارتباطی یا آموزش روش‌های بلع ایمن باشد.
• افرادی که دچار رفلاکس اسید هستند، ممکن است دچار التهاب، سوزش یا زخم در گلو شوند که باعث گلودرد، تغییر صدا، سرفه یا اختلال در بلع می‌شود. گفتاردرمانی می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا عوامل موجب رفلاکس را شناسایی و کنترل کنند. گفتاردرمانی می‌تواند شامل تغییرات در رژیم غذایی، وضعیت بدن، مدیریت استرس یا تمرین‌های تنفسی باشد.
• انقباض یا تنش در عضلات گلو یا حنجره در افرادی که گلو درد عصبی دارند رخ می دهد و باعث گلودرد، گرفتگی صدا، تنگی گلو یا احساس خلط در گلو می‌شود. گلودرد عصبی معمولاً به دلیل استرس، اضطراب، افسردگی یا فشار روحی ایجاد می‌شود. گفتاردرمانی می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا علت روانی گلودرد را پیدا و رفع کنند. گفتاردرمانی می‌تواند شامل مشاوره، تنفس عمیق، مدیتیشن، ورزش، موسیقی یا تمرین‌های آرام‌بخش باشد.

---

بیشتر بخوانید : فارنژیت یا التهاب گلو چیست؟ 

---

پیشگیری از انواع گلو درد

برای پیشگیری از انواع گلو درد می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

• مسواک زدن روزانه، دندان پزشکی منظم و استفاده از خلال دندان و دهان‌شویه می‌تواند به کاهش ریسک عفونت‌های دهانی و گلویی کمک کند.
• مصرف غذاهای مغذی، ویتامین‌ها و مکمل‌های سلامتی، ورزش منظم، خواب کافی و مدیریت استرس می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی و مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها کمک کند.
• دریافت واکسن‌های موثر برای پیشگیری از بیماری‌هایی مانند آنفولانزا، سیاه‌سرفه، سرخک، آبله و زخم‌های حاد می‌تواند به کاهش ریسک ابتلا به گلودرد ناشی از این بیماری‌ها کمک کند.
• اجتناب از مواد تحریک‌کننده مانند سیگار، الکل، مواد مخدر، مواد شیمیایی، آلرژن‌ها و غذاها یا نوشیدنی‌های تحریک‌کننده می‌تواند به کاهش التهاب و حساسیت گلو کمک کند.
• شستن دست‌ها با آب و صابون یا الکل، پوشیدن ماسک، فاصله‌گذاری اجتماعی، استفاده از دستمال یکبار مصرف و پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه یا عطسه می‌تواند به کاهش انتقال عفونت‌های تنفسی و گلودرد کمک کند.

جمع بندی انواع گلو درد 

گلو درد یکی از شایع‌ترین علائم پزشکی است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. گلودرد می‌تواند در قسمت‌های مختلف گلو از جمله فارنکس، لوزه‌ها و حنجره رخ دهد. گلو درد معمولاً خود به خود بهبود می‌یابد، اما در برخی موارد امکان دارد نشانه‌ای از بیماری‌های جدی باشد که نیاز به مراجعه به پزشک و درمان مناسب دارند.

تشخیص انواع گلو درد ، پزشک معمولاً از معاینه فیزیکی، آزمایش خون، آزمایش گلو، اندوسکوپی یا بیوپسی استفاده می‌کند. درمان انواع گلو درد بستگی به علت، شدت و علائم آن دارد. برخی از روش‌های درمان انواع گلو درد شامل درمان خانگی، درمان دارویی، گفتاردرمانی یا جراحی می باشد. برای پیشگیری از گلودرد، می‌توانید از روش‌های بهداشتی، تغذیه‌ای، واکسناسیون و اجتناب از عوامل خطرساز استفاده کنید.

سوالات متداول

گلو درد چه زمانی نشانه‌ی کرونا است؟

گلو درد به تنهایی نشانه‌ی قطعی کرونا نیست، اما امکان دارد با سایر علائم مانند تب، سرفه، خستگی، آبریزش بینی، بویایی یا چشایی از دست رفته، اسهال یا تنگی نفس همراه باشد.

چه زمانی باید برای درمان انواع گلو درد به پزشک مراجعه کرد؟

اگر گلو درد شما بعد از یک هفته بهبود نیافته باشد یا با علائم شدید مانند تنفس دشوار، بلع دشوار، تب بالا، خون در بزاق، توده در گردن یا تغییر صدا همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کنید. این علائم می تواند نشانه‌ی بیماری‌های جدی مانند عفونت باکتریایی، سرطان گلو یا حنجره، رفلاکس اسید یا گلو درد عصبی باشند.