بیماری ام اس ، علائم و عوارض آن

این مقاله به معرفی و بررسی بیماری مولتیپل اسکلروزیس (Multiple Sclerosis – MS) اختصاص دارد. بیماری ام اس یک بیماری اتوایمیون نورومیلیتیس مزمن است که سیستم ایمنی بدن به طور اشتباه به پوشش عصب‌ها در مغز و نخاع یکتا حمله می‌کند، که به تضعیف و تخریب پوشش عصبی و انتقال سیگنال‌های عصبی منجر می‌شود. این بیماری معمولاً در افراد جوان تا میانسال رخ می‌دهد و با علائم و عوارض مختلفی همچون اختلال حرکتی، عصب‌شناختی و تداخل‌های احساسی همراه است.

بیماری ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خودایمنی مزمن است که بر سیستم عصبی مرکزی (CNS) از جمله مغز، نخاع و اعصاب بینایی تأثیر می گذارد.

در بیماری ام اس، سیستم ایمنی به اشتباه به میلین، یک پوشش محافظ که رشته های عصبی را احاطه کرده است، حمله می کند و باعث التهاب و آسیب به خود رشته های عصبی می شود.

در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای ام اس وجود ندارد، اما چندین روش درمانی وجود دارد که می تواند به مدیریت علائم و کاهش سرعت پیشرفت بیماری کمک کند. این درمان ها ممکن است شامل داروها، فیزیوتراپی و اصلاح شیوه زندگی باشد. برای افراد مبتلا به ام اس مهم است که از نزدیک با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود برای ایجاد یک برنامه درمانی شخصی کار کنند.

علائم و عوارض بیماری ام اس

مولتیپل اسکلروزیس (MS) می تواند علائم مختلف و عوارضی را ایجاد کند و علائم خاص تجربه شده می تواند بسته به محل و میزان آسیب عصبی در سیستم عصبی مرکزی (CNS) از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد. برخی از شایع ترین علائم ام اس عبارتند از:

• احساس خستگی که به سطح فعالیت مرتبط نیست.
• در صورت، بدن، بازوها یا پاها رخ دهد و اغلب یکی از اولین علائم ام اس است.
• ممکن است یک یا چند اندام یا کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
• تاری دید، دوبینی یا از دست دادن بینایی در یک چشم.
• مشکل در راه رفتن، تلو تلو خوردن، یا احساس بی ثباتی.
• مشکلات مثانه یا روده می تواند شامل مشکل در تخلیه مثانه یا روده، یا از دست دادن کنترل روده یا مثانه باشد.
• مشکلات حافظه، توجه یا حل مسئله.
• افسردگی، اضطراب، تحریک پذیری یا نوسانات خلقی.
• مشکل در برانگیختگی یا ارگاسم.
• درد یا اسپاسم می تواند شامل سفتی عضلات، گرفتگی یا درد شدید باشد.

دلایل و عوامل خطر بیماری ام اس

علت دقیق مولتیپل اسکلروزیس (MS) هنوز مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که این یک بیماری خودایمنی است، به این معنی که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غلاف میلین که رشته‌های عصبی در سیستم عصبی مرکزی (CNS) را می‌پوشاند، حمله کرده و به آن آسیب می‌رساند. این آسیب ارتباط طبیعی بین مغز، نخاع و سایر قسمت های بدن را مختل می کند و منجر به بروز علائم مختلف ام اس می شود.

عوامل متعددی ممکن است در ایجاد بیماری ام اس نقش داشته باشند، از جمله:

• ام اس مستقیماً ارثی نیست، اما داشتن یکی از اعضای خانواده مبتلا به ام اس خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.
• برخی از عوامل محیطی، مانند عفونت ها یا قرار گرفتن در معرض سموم خاص، ممکن است باعث ایجاد پاسخ ایمنی شود که منجر به ام اس در افرادی شود که از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
• شواهدی وجود دارد که نشان می دهد سطوح پایین ویتامین D ممکن است خطر ابتلا به ام اس را افزایش دهد.
• نشان داده شده است که سیگار کشیدن خطر ابتلا به ام اس را افزایش می دهد و علائم را در افرادی که قبلاً به این بیماری مبتلا هستند بدتر می کند.
• بیماری ام اس بیشتر در زنان تشخیص داده می شود و معمولاً بین سنین 20 تا 40 سالگی رخ می دهد.

درمان بیماری ام اس

درمان‌های اصلاح‌کننده بیماری (DMTs): این داروها می‌توانند با کاهش التهاب و آسیب به غلاف میلین، پیشرفت MS را کاهش دهند. انواع مختلفی از DMT ها موجود است و انتخاب دارو به نیازهای فردی و وضعیت سلامتی بیمار بستگی دارد.

• داروها یا درمان‌ هایی که نشانه‌های خاص بیماری ام اس مانند خستگی، درد، اسپاستیسیته یا مشکلات مثانه را هدف قرار می‌دهند.
• فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و سایر درمان های توانبخشی می تواند به بهبود تحرک، هماهنگی و عملکرد کلی افراد مبتلا به ام اس کمک کند.
• داشتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و مدیریت استرس همگی می توانند به بهبود سلامت و رفاه کلی افراد مبتلا به ام اس کمک کنند.

اختلال بلع در بیماری ام اس

دیسفاژی یا مشکل در بلع، می تواند یکی از عوارض مولتیپل اسکلروزیس (MS) در برخی افراد باشد. شدت اختلال بلع بسته به فرد و میزان آسیب عصبی در سیستم عصبی مرکزی (CNS) می‌تواند بسیار متفاوت باشد.

در بیماری ام اس، دیسفاژی می تواند در نتیجه آسیب به اعصابی که عضلات درگیر در بلع را کنترل می کنند، رخ دهد. این می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در هماهنگی طبیعی ماهیچه های درگیر در جویدن، انتقال غذا به پشت دهان و بلع شود. دیسفاژی می تواند خطر خفگی، آسپیراسیون (زمانی که غذا یا مایع وارد ریه می شود) و سوء تغذیه در افراد مبتلا به ام اس را افزایش دهد.

اگر اختلال بلع یا سایر علائم دیسفاژی دارید، مهم است که با یک متخصص گفتاردرمانی که می تواند عملکرد بلع شما را ارزیابی کند و تمرینات یا استراتژی هایی را برای کمک به بهبود توانایی شما در بلع ایمن توصیه کند، مشورت کنید. در برخی موارد، داروها یا سایر درمان‌ها ممکن است برای کمک به مدیریت دیسفاژی در افراد مبتلا به ام اس توصیه شود.

---

بیشتر بخوانید : گفتاردرمانی

---

درمان اختلالات بلع

درمان اختلالات بلع در افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS) می تواند به علت اصلی و شدت دیسفاژی بستگی داشته باشد. برخی از گزینه های درمانی رایج برای دیسفاژی در ام اس عبارتند از:

• یک آسیب شناس گفتار زبان (SLP) می تواند به طراحی تمرین هایی کمک کند که عضلات درگیر در بلع را هدف قرار دهند. این تمرینات می تواند به بهبود قدرت عضلات، هماهنگی و زمان بلع کمک کند.
• در برخی موارد، اصلاح بافت و قوام غذاها و مایعات می تواند به بلع راحت تر و ایمن تر کمک کند. SLP می تواند به تعیین غذاها و مایعات مناسب برای هر فرد کمک کند و توصیه هایی برای اصلاح رژیم غذایی ارائه دهد.
• در موارد تطبیقی: ظروف مخصوص، فنجان ها و نی ها می توانند بلع را برای افراد مبتلا به دیسفاژی آسان تر و ایمن تر کنند.
• در موارد نادر، ممکن است برای درمان دیسفاژی شدید که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهد، جراحی توصیه شود.

جمع بندی

بیماری مولتیپل اسکلروزیس (بیماری ام اس) یک بیماری اتوایمیون نورومیلیتیس مزمن است که سیستم ایمنی بدن به طور اشتباه به پوشش عصب‌ها در مغز و نخاع حمله می‌کند. این حملات باعث تخریب و آسیب پوشش عصبی می‌شود و تداخل در انتقال سیگنال‌های عصبی را ایجاد می‌کند. ام اس معمولاً در افراد جوان تا میانسال ظاهر می‌شود و علائم و عوارض متنوعی را با خود به همراه دارد.

علائم بیماری ام اس شامل خستگی شدید، سختی حرکت، اختلالات تعادل، مشکلات حافظه و تمرکز، تخلیه ناشی از عصب‌ها و علائم عصبی دیگر می‌باشد. این علائم ممکن است در افراد مختلف با شدت‌ها و مدت‌های متفاوت ظاهر شوند و می‌توانند پیشرفت یا بهبود یابند. برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.

سوالات متداول

علائم ام‌اس چیست؟

علائم ام‌اس ممکن است شامل اختلالات حسی مانند سوزش، درد، ضعف عضلانی، مشکلات تعادل و هماهنگی حرکتی، مشکلات دیداری، خستگی غیرعادی و مشکلات حافظه و تمرکز باشد.

عوامل خطر ام‌اس چیستند؟

عواملی مانند ژنتیک، عوامل محیطی مانند عفونت‌ها، کمبود ویتامین D، سیگار کشیدن و مواردی که سیستم ایمنی را تحریک می‌کنند، به عنوان عوامل خطر ام‌اس شناخته شده‌اند.

چگونه ام‌اس تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص ام‌اس بر اساس تاریخچه بالینی بیمار، آزمایش‌های تصویربرداری مغز و نخاع مانند اسکن ام‌اس و مطالعات الکتروفیزیولوژیکی قرار می‌گیرد.

آیا ام‌ اس به طور کامل قابل درمان است؟

تا کنون درمانی که به طور کامل ام‌اس را درمان کند و بهبودی کامل را فراهم آورد وجود ندارد، اما درمان‌های فعلی می‌توانند در کنترل علائم، کاهش فعالیت بیماری و افزایش کیفیت زندگی کمک کنند.

 آیا ام‌ اس به دیگران منتقل می‌شود؟

ام‌اس یک بیماری اتوایمونی است و به طور مستقیم از یک فرد به فرد منتقل نمی‌شود.

 آیا رژیم غذایی خاصی برای بیماران ام‌اس توصیه می‌شود؟

برخی از مطالعات نشان داده‌اند که رژیم‌های غذایی خاصی مانند رژیم کم‌چرب یا فاصله زمانی طولانی بین وعده‌های غذایی می تواند برای مدیریت برخی علائم ام‌اس مفید باشند، اما هر بیماری و شرایط توصیه‌های خاص خود را دارد و بهتر است با پزشک مشورت کرد.

چگونه می‌توان از ام‌ اس جلوگیری کرد؟

هرچند که پیشگیری کامل از ام‌اس ممکن نیست، اما سلامتی عمومی و مراقبت از سلامتی عصبی، مصرف ویتامین D، مدیریت استرس، داشتن سبک زندگی فعال و سالم می‌تواند به پیشگیری یا کاهش خطر ابتلا به ام‌اس کمک کند.