بیماری دیستونی حنجره چیست؟

بیماری دیستونی حنجره یک اختلال حرکتی نورولوژیک است که تأثیر مستقیم بر حرکات حنجره و تار‌های صوتی دارد. این اختلال معمولاً ناهنجاری در کنترل عضلات حنجره را در پی دارد، که منجر به حرکات نامنظم و غیرارادی در حنجره می‌شود. این مشکل می‌تواند منجر به تغییرات در صدای فرد، مشکلات در سخنرانی و گاهی حتی مشکلات تنفسی شود.

در این مقاله به تعریف بیماری دیستونی حنجره، علائم و علل بروز مشکل می پردازیم و همچنین به چگونگی درمان و تشخیص و نقش گفتار درمانی در درمان خواهیم پرداخت.

بیماری دیستونی حنجره چیست؟

دیستونی حنجره یک اختلال حرکتی است که با نامنظم شدن و غیرارادی شدن حرکات عضلات حنجره همراه است و منجر به تغییرات در صدا، مشکلات در صحبت کردن و … می‌شود. دیستونی حنجره یک اختلال پیچیده است که نیاز به تشخیص دقیق و درمان موثر دارد. همچنین، حمایت از افراد مبتلا به این اختلال و آموزش روش‌های مدیریتی برای کنترل علایم آن نقش مهمی ایفا می‌کند.

علائم بیماری دیستونی حنجره بسته به شدت اختلال و تأثیر آن بر فرد، متفاوت می باشد. برخی از علائم شایع دیستونی حنجره عبارتند از:

• افراد تغییرات ناخوشایندی در صدای خود تجربه می کنند، مانند تریله‌های صدا، صدای خشن، صداهای ترکیبی یا ناهمواری در تولید صدا.
• مشکلات در صحبت کردن و دشواری در تلفظ برخی از کلمات و یا حتی محدود شدن صدا.
• پس از استفاده مداوم از صدای خود احساس خستگی یا ناامیدی می کنند، چرا که کنترل صدای آن‌ها دشوار می شود.
• صدای فرد ناپایدار یا نامنظم می باشد، با تغییرات در قدرت و تنوع صداها.
• در برخی موارد، دیستونی حنجره می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی شود.
• دشواری در نفس کشیدن یا مشکلات دیگر در فرآیند تنفس.

دلایل بروز دیستونی حنجره

از جمله دلایل ایجاد بیماری دیستونی حنجره شامل موارد زیر می شود:

• عوامل ژنتیکی در بروز این اختلال نقش دارند.
• عوامل محیطی مانند استرس، آسیب‌های فیزیکی، عفونت‌های حنجره و استفاده از مواد شیمیایی می‌توانند به بروز دیستونی حنجره منجر شوند.
• تغییرات در عملکرد نوروترانسمیترها (مواد شیمیایی در مغز که پیام‌های عصبی را انتقال می‌دهند) می‌تواند به بروز دیستونی حنجره منجر شود.
• برخی از افراد پس از جراحی‌های حنجره یا صدمات فیزیکی، اختلالات حرکتی حنجره را تجربه می کنند که موجب بروز دیستونی حنجره می شود.
• اختلالات عصبی در سیستم عصبی مرکزی می‌تواند عامل بروز دیستونی حنجره باشد که شامل اختلالاتی همچون پارکینسون، التهاب مغز و … می‌شود.
• ناهماهنگی در فعالیت مغزی و کنترل عضلانی در بروز دیستونی حنجره نقش دارد.

تشخیص بیماری دیستونی حنجره

فرآیند تشخیص این اختلال شامل مراحل زیر می باشد:

• پزشک ابتدا مصاحبه‌ای با فرد مبتلا به علائم و نشانه‌هایی که تجربه می‌کند، انجام می‌دهد. این شامل توضیح علائم صوتی مانند تغییرات در صدا، مشکلات در صحبت کردن و … می‌شود.
• پس از مصاحبه متخصص بررسی فیزیکی انجام می دهد که شامل بررسی حالت عمومی حنجره و عضلات مربوطه، مانند بررسی حالت آن‌ها در زمان تولید صدا و حرکت‌های گوارشی می باشد.
• از تست‌های تکمیلی مانند عکسبرداری تشدیدی، آزمایش‌های خون یا سایر تست‌های تصویربرداری استفاده می کند تا عوامل دیگری که باعث علائم مشابه شوند را از دیستونی حنجره تمایز دهد.
• تست‌هایی مانند فعالیت الکتریکی عضلات حنجره (EMG)  برای ارزیابی عملکرد عضلات حنجره و تشخیص دیستونی حنجره استفاده می شود.
• تشخیص توسط متخصصین: نورولوژیست‌ها، جراحان حنجره و گفتاردرمانان انجام می شود.

---

بیشتر بخوانید : انواع روش های درمان پولیپ حنجره

---

تاثیرات بیماری دیستونی حنجره بر عملکرد بلع

دیستونی حنجره باعث نامنظم شدن حرکات عضلات حنجره می‌شود که منجر به مشکلات در کنترل عملکرد بلع خواهد بود. این مشکلات می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی مانند کندی در حرکت‌های حنجره در هنگام بلع شود.

حرکات ناهماهنگ و غیرارادی حنجره می‌تواند منجر به عدم انطباق بین حرکات حنجره و فعالیت بلع شود که این موجب ایجاد مشکلاتی در فرآیند بلع می شود.

در مواردی که دیستونی حنجره باعث اعمال فشار زیاد بر روی بافت‌های حنجره می‌شود، بافت‌های حنجره آسیب می بینند که این می‌تواند تأثیرات منفی بر عملکرد بلع داشته باشد.

بیماری دیستونی حنجره منجر به احساس عدم راحتی، تنگی یا حتی درد در حنجره می شود که باعث مشکلاتی در فعالیت بلع خواهد بود.

مشکلات در مصرف غذا و مایعات: افراد مبتلا به دیستونی حنجره مشکلاتی در مصرف غذا و مایعات از جمله مشکلات در بلع، خفگی، یا احساس خفگی پس از مصرف مواد غذایی تجربه می کنند.

درمان بیماری دیستونی حنجره

درمان بیماری دیستونی حنجره شامل روش‌های مختلفی می باشد که بسته به شدت و نوع اختلال، بهبود علائم و کنترل آن را فراهم می‌کند. درمان‌های معمول برای دیستونی حنجره عبارتند از:

• معمولاً داروهایی مانند بوتوکس (بوتولینوم توکسین) به عنوان درمان اولیه برای دیستونی حنجره استفاده می‌شوند. این دارو با تزریق مستقیم به عضلات حنجره، بهبود علائم و کنترل حرکات نامنظم و غیرارادی را فراهم می‌کند.
• تمرینات فیزیکی و روش‌های گفتاردرمانی می‌تواند به تقویت عضلات حنجره و بهبود کنترل حرکات آن کمک کند. این تمرینات می‌توانند شامل تمرینات تنفسی، تمرینات آواشناسی و تکنیک‌های تنفسی متنوع باشند.
• مشاوره روان‌شناختی و تکنیک‌های مدیریت استرس می‌تواند به مدیریت عوارض روانی مرتبط با دیستونی حنجره کمک کند و بهبود کیفیت زندگی فرد را تسهیل کند.
• در مواردی که درمان‌های دیگر نتیجه مطلوبی نداشته باشند، جراحی در نظر گرفته می شود. در این روش، عضلات حنجره یا عصب‌های مورد نظر تحت جراحی قرار می‌گیرند تا کنترل حرکات غیرارادی بهبود یابد.
• همچنین برخی افراد از روش‌های جایگزین مانند آروماتراپی، ماساژ و تکنیک‌های تنفسی مانند یوگا و مدیتیشن برای کنترل علائم بیماری دیستونی حنجره استفاده می کنند.
• مهم است که هر فرد مبتلا به دیستونی حنجره با متخصص مشورت کرده و برنامه درمانی مناسب و شخصی‌سازی شده برای او تعیین گردد. همچنین، پشتیبانی از خانواده و افراد نزدیک نیز می‌تواند در مدیریت این اختلال مفید باشد.

نقش گفتاردرمانی در بهبود دیستونی حنجره

گفتاردرمانی یکی از روش‌های مهم در مدیریت بیماری دیستونی حنجره است و می‌تواند بهبود علائم این اختلال را تسریع کند. نقش گفتاردرمانی در بهبود دیستونی حنجره عبارت است از:

• گفتاردرمانان می‌توانند تمریناتی برای تقویت عضلات حنجره و تغییر الگوی تلفظ فرد ارائه دهند. این تمرینات شامل تمرینات تقویت ماهیچه‌های حنجره و تکنیک‌های تلفظی خاص می باشند که به کنترل بهتر صدا و صحبت کردن کمک می کنند.
• گفتاردرمانان می‌توانند به فرد نشان دهند که چگونه با استفاده از تنفس عمیق و تکنیک‌های تنفسی منظم، می‌توانند کنترل بهتری بر روی صدای خود و حرکات حنجره پیدا کنند.
• استرس و فشار روانی می‌توانند عوارضی روی علائم دیستونی حنجره داشته باشند. گفتاردرمانان می‌توانند به فرد کمک کنند تا روش‌های مدیریت استرس و اضطراب را یاد بگیرند تا بهبود کنترل حرکات حنجره را تسهیل کنند.
• با توجه به تغییرات در صدای فرد و الگوی صحبت کردن، گفتاردرمانان می‌توانند به فرد کمک کنند تا روش‌های مناسبی را یاد بگیرند تا صحبت کردن راحت‌تر و با کیفیت‌تری داشته باشند.
• گفتاردرمانان می‌توانند به فرد کمک کنند تا با مشکلات روانی و اجتماعی مرتبط با دیستونی حنجره مقابله کنند و راهکارهایی برای مدیریت و بهبود کیفیت زندگی پیدا کنند.

عوارض ناشی از دیستونی حنجره

بیماری دیستونی حنجره می‌تواند منجر به تغییرات در صدا شود، از جمله لرزش صدا، تکان‌خوردگی و یا تغییرات در تنظیمات صدا که می‌تواند منجر به سختی در ارتباط برقرار کردن، کارآیی در محیط کار و احساسات اجتماعی منفی شود.

دیستونی حنجره باعث مشکل در صحبت کردن از جمله خستگی حنجره، ناتوانی در تلفظ کلمات و مشکل در کنترل حرکات حنجره می شود. باعث افزایش استرس، اضطراب و اختلال در اعتماد به نفس می شود که می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.

دیستونی حنجره می‌تواند منجر به مشکلات در بلع شود، از جمله خفگی، احساس خفگی پس از بلع و یا مشکلات دیگری که باعث عدم توانایی در مصرف غذا و مایعات می شود.

مراقبت های لازم برای افرادی که دچار بیماری دیستونی حنجره شده اند.

افرادی که دچار بیماری دیستونی حنجره شده‌اند، نیاز به مراقبت‌های خاصی دارند تا بهبود علائم خود را تسریع کنند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند. مراقبت‌های لازم برای این افراد شامل موارد زیر می‌شود:

• مشاوره با پزشک متخصص مهم است. پزشک تشخیص دقیق این اختلال را انجام می دهد و برنامه درمانی مناسب را تعیین می کند.
• گفتاردرمان می‌تواند به افراد دچار دیستونی حنجره کمک کند تا بهبود علائم خود را تجربه کنند و روش‌های موثری را برای کنترل صدا و صحبت کردن یاد بگیرند.
• افراد باید تلاش کنند تا صدای خود را در محدوده مناسبی نگه دارند و از تولید صداهای با فشار زیاد خودداری کنند. استفاده از صداهای مناسب و استراحت منظم برای حنجره می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
• افراد باید به مراقبت از سلامت عمومی خود توجه کنند که شامل تغذیه مناسب، ورزش منظم، مدیریت استرس و خواب کافی می باشد.
• شرکت در جلسات گروهی یا جلسات حمایتی برای افراد دچار دیستونی حنجره می‌تواند ارتباط با دیگرانی که با همین مشکل روبرو هستند را تسهیل کرده و اطلاعات و پشتیبانی لازم را فراهم آورد.

رژیم غذایی مناسب برای افراد دچار بیماری دیستونی حنجره

مصرف مواد غذایی آرام‌بخش مانند نعناع، زنجبیل، چای آویشن یا مواد دیگری که خاصیت آرام‌بخشی دارند، می‌تواند به کنترل استرس و تسکین علائم بیماری دیستونی حنجره کمک کند.

انتخاب مواد غذایی ضد التهابی مانند ماهی‌های چرب (مثل ماهی سردابی و ماهی روغنی)، سبزیجات و میوه‌های رنگارنگ، انواع آجیل و روغن‌های نباتی نظیر روغن زیتون، می‌توانند به کاهش التهابات و تسکین علائم مرتبط با دیستونی حنجره کمک کنند.

مصرف آب کافی برای حفظ رطوبت حنجره و پیشگیری از خشکی حنجره مهم است. خشکی حنجره عوارض بیشتری برای افراد دیستونی حنجره ایجاد می کند. موادی مانند اسیدهای چرب، غذاهای حاوی ادویه‌جات قوی، مواد محرک مانند قهوه و چای و مواد غذایی حاوی کافئین عوارض بیشتری در دیستونی حنجره دارند.

مصرف غذاهای آسان برای بلع مثل پوره‌ها، سوپ‌های نرم، ماست، یا موز می‌توانند برای افراد دیستونی حنجره راحت‌تر باشند. مصرف وعده‌های کوچک و مکرر به جای وعده‌های بزرگ و سنگین می‌تواند به کنترل علائم دیستونی حنجره کمک کند و بهبود عملکرد بلع را تسهیل کند.

جمع بندی

بیماری دیستونی حنجره یک اختلال حرکتی است که با نامنظم شدن و غیرارادی شدن حرکات عضلات حنجره همراه است. این وضعیت می‌تواند منجر به تغییرات در صدای فرد، مشکلات در صحبت کردن و ایجاد علائم دیگری نظیر خستگی حنجره شود. علائم دیستونی حنجره در طول زمان تغییر می کنند و به صورت پیشرونده یا ثابت خواهند بود.

عوامل ژنتیکی، محیطی، و نوعی از اختلالات عصبی در بروز این اختلال نقش دارند. مداخله‌های درمانی مناسب و مراقبت‌های به موقع می‌توانند به کنترل علائم دیستونی حنجره کمک کرده و کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشند. با این حال، هر فرد نیازهای مختلفی دارد، بنابراین مهم است که درمان مناسب و شخصی‌سازی شده با همکاری متخصصان مختلف صورت گیرد.

دکتر علی اکبر دشتله از اساتید حوزه نورولوژیک و گفتاردرمانی است که در مرکز گفتاردرمانی خود به درمان انواع مشکلات ارتباطی و غیرارتباطی می پردازد. در این مرکز تجهیزات به روز و پیشرفته ای وجود دارد و می توان علت اصلی اختلال گفتاری و نورولوژیکی را در زمان کوتاه شناسایی و درمان نمود.

سوالات متداول

دیستونی حنجره دردناک است؟

بیماری دیستونی حنجره معمولاً به عنوان یک وضعیت غیردردناک توصیف می‌شود. دیستونی حنجره با درد مرتبط نیست و عوارض آن معمولاً مرتبط با تغییرات در صدا، مشکل در صحبت کردن و مشکل در بلع است.

در برخی موارد دیستونی حنجره باعث علائمی مانند تنفس دشوار، احساس خفگی یا ایجاد فشار یا درد در منطقه حنجره می شود. این علائم بر اثر تنش و فشار زیاد بر عضلات و بافت‌های حنجره می باشند که درد به عنوان یک عارضه فرعی وجود خواهد داشت.

درمان دیستونی حنجره چقدر طول می کشد؟

مدت زمان درمان دیستونی حنجره بستگی به عوامل مختلفی از جمله شدت علائم، نوع درمان انتخابی و پاسخ فرد به درمان دارد. در برخی موارد، درمان می‌تواند نیاز به چندین هفته یا ماه داشته باشد. در حالی که در موارد دیگر، بیشتر یا کمتر از این مدت زمان نیاز می باشد.