5 تاثیر ورزش در درمان بیماری های عصبی و روانی

ورزش به عنوان یک فعالیت بدنی سالم و منظم، تأثیر قابل توجهی در درمان بیماری‌های عصبی و روانی دارد. به عنوان یک شکل درمان تکمیلی، ورزش می‌تواند به بهبود و تسهیل درمان بیماری‌هایی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات خواب، اضطراب اجتماعی، اختلال توجه و نقص توجه فعالیت (ADHD)، افتانت حافظه، اختلال خوردن و اختلالات وابستگی کمک کند. تأثیر ورزش بر سلامت روانی به دلیل تأثیر مستقیم آن بر سیستم عصبی مرکزی است. در ادامه به دلایل بروز بییماری های عصبی و روانی و همچنین ورزش های مناسب برای این مشکلات و تاثیر ورزش در درمان بیماری های عصبی و روانی خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

بیماری عصبی و روانی چیست و به چه دلیل رخ می دهد؟

بیماری عصبی و روانی به هر نوع اختلال یا نقص در عملکرد سیستم عصبی و روانی اشاره دارد. این بیماری‌ها می‌توانند از اختلالات شیمیایی و بیولوژیکی در مغز و سایر قسمت‌های سیستم عصبی ناشی شوند و در تأثیرگذاری بر رفتار، حالت روحی، و عملکرد فرد تأثیرگذار باشند. بیماری‌های عصبی و روانی ممکن است شامل بیماری‌های زیر باشند:

• اختلالات اضطرابی: شامل اختلال اضطراب عمده، اختلال اضطراب عمومی، اختلال ترس و وسواس، اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال استرس پس از سانحه می‌شوند.
• اختلالات خلق و خو: مانند افسردگی عمده، افسردگی دوره‌ای، بیپولاریته (اختلال دوقطبی)، اختلال اضطراب و افسردگی پس از زایمان و اختلال اعتیاد به مواد می‌باشند.
• اختلالات خوردن: شامل اختلال انسدادی/تقویمی، بولیمیا عصبی، آنورکسیا عصبی و اختلال خوردن ناشی از وسواس می‌شوند.
• اختلالات خواب: مانند بی‌خوابی، هیپرسونی، نارکولپسی و اختلالات خواب همراه با تنفس ناشی از خواب می‌باشند.
• اختلالات روانی کودکان و نوجوانان: شامل اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی، اختلال نوزادانه و اختلال نارسایی نوعی آسیب مغزی (intellectual disability) است.
• اختلالات اتیسم: مانند اختلال اوتیسم و اختلال طیف اوتیسم (Autism Spectrum Disorder)، که به طور عمده در حوزه رفتار و ارتباطات اجتماعی تأثیر می‌گذارد.

همچنین، بیماری‌های عصبی مانند صرع، پارکینسون، اسکیزوفرنی و بیماری آلزایمر نیز به عنوان بیماری‌های عصبی طبقه‌بندی می‌شوند.

بیماری‌های عصبی و روانی از بیماری های شایع می باشند که می‌توانند به دلایل گوناگونی ایجاد شوند. عوامل زیر می‌توانند در بروز و توسعه این بیماری‌ها نقش داشته باشند:

عوامل ژنتیکی:

 برخی از بیماری‌های عصبی و روانی به دلیل وجود ژنتیک در خانواده‌ها به ارث می‌رسند. این شامل بیماری‌های مانند اختلالات اوتیسم، اختلال اضطراب عمده، اختلالات خلق و خو، اختلال دوقطبی و اختلال وسواسی-اجباری است.

عوامل محیطی:

برخی بیماری‌های عصبی و روانی می‌توانند نتیجه عوامل محیطی مانند استفاده از مواد مخدر، سوء مصرف الکل، تروماهای روانی، عوامل تنش‌زا، فشارهای اجتماعی و فرهنگی و عوامل فیزیکی و شیمیایی باشند.

ترکیبی از عوامل ژنتیک و محیطی:

در بسیاری از موارد، بیماری‌های عصبی و روانی نتیجه ترکیبی از عوامل ژنتیک و محیطی هستند. این عوامل با هم تعامل کرده و به بروز این بیماری‌ها منجر می‌شوند.

مهم است بدانید که هر بیماری عصبی و روانی دارای علت مشخصی نیست و پژوهش‌های بیشتر در این زمینه همچنان در جریان است. همچنین، تأثیر عوامل مختلف بر هر بیماری ممکن است در هر فرد متفاوت باشد و هر فرد به شکلی منحصر به فرد و در پاسخ به عوامل محیطی و ژنتیک خود بیماری عصبی و روانی را تجربه کند.

تاثیر ورزش در درمان بیماری های عصبی و روانی

تاثیر ورزش در درمان بیماری های عصبی بسیار مثبت بوده و می تواند کمک بسیاری به افرادی که دچار بیماری های عصبی و روانی هستند، باشد. در زیر به برخی از این تاثیر ورزش در درمان بیماری های عصبی و روانی می‌پردازیم:

اختلال افسردگی: تاثیر ورزش در درمان بیماری های عصبی و روانی

ورزش به عنوان یک روش درمانی مؤثر در کاهش افسردگی شناخته شده است. فعالیت بدنی باعث افزایش سطح سروتونین و دوپامین، که عوامل مرتبط با خوش‌حالی و روانی هستند، می‌شود. همچنین، ورزش باعث تحرک عضلانی، آزادسازی اندوفین و کاهش استرس اکسیداتیو می‌شود که بهبود خلق و خو و کاهش افسردگی را ایجاد می‌کند.

اختلال اضطراب

 فعالیت بدنی منظم می‌تواند اضطراب را کاهش داده و حالت آرامش و آرامش را تقویت کند. ورزش فیزیکی سبب آزادسازی هورمون‌های ضداضطراب مانند سروتونین، اندوفین و اندورفین می‌شود که تأثیر ضداضطرابی دارند و عوارض فیزیکی اضطراب را کاهش می‌دهند.

اختلالات خواب: تاثیر ورزش در درمان بیماری های عصبی و روانی

ورزش می‌تواند کمک کند تا الگوی خواب بهتری داشته باشید و کیفیت خواب را بهبود ببخشید. فعالیت بدنی منظم قبل از خواب می‌تواند بهبود روزمرگی بدن و افزایش خواب عمیق و با کیفیت را تسهیل کند.

اختلالات توجه و نقص توجه/فزونی فعالیت (ADHD)

ورزش و فعالیت بدنی می‌تواند تمرکز و توجه را بهبود بخشد و علائم ADHD را کاهش دهد. فعالیت بدنی مانند ورزش‌های هوازی و مهارتی، کنترل عصبی و شناختی را تقویت می‌کند و برای افراد با ADHD کمک می‌کند تا تمرکز و توجه بهتری داشته باشند.

اختلالات خوردن: تاثیر ورزش در درمان بیماری های عصبی و روانی

 ورزش و فعالیت بدنی منظم می‌تواند در کاهش اضطراب مرتبط با اختلالات خوردن مانند بولیمیا و آنورکسیا عصبی موثر باشد. ورزش باعث افزایش اعتماد به نفس، بهبود تصویر بدن و بهبود تصمیم‌گیری مرتبط با خوردن سالم می‌شود.

مهم است بدانید که ورزش باید به عنوان یک بخش از برنامه درمانی کلی در نظر گرفته شود و مشاوره پزشکی حرفه‌ای می‌تواند در تعیین نوع و میزان ورزش مناسب برای شرایط شما کمک کند.

چه ورزش هایی برای درمان بیماری های عصبی وروانی مناسب هستند؟

برای درمان بیماری‌های عصبی و روانی، ورزش‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند مفید باشند. البته، نوع و میزان ورزش باید با توجه به شرایط شما و توصیه‌های پزشکی انتخاب شود. در زیر به برخی از ورزش‌های مناسب برای درمان بیماری‌های عصبی و روانی اشاره می‌کنیم:

• ورزش های هوازی شامل دویدن، پیاده‌روی، شنا، دوچرخه‌سواری و آئروبیک می باشد. این ورزش‌ها باعث افزایش ضربان قلب و تنفس می‌شوند و عوامل خوش‌حالی و ضداضطراب را افزایش می‌دهند.
• تمرینات تنفسی و مدیتیشن می‌توانند به کاهش استرس و اضطراب، بهبود خواب و آرامش روحی کمک کنند.
• رقص به عنوان یک فعالیت بدنی و همچنین هنری می‌تواند خوش‌حالی و خوش‌بینی را افزایش دهد و به تعامل اجتماعی و تمرکز روحی کمک کند.
• این تمرینات بدنی و ذهنی می‌توانند به کاهش استرس، افزایش آرامش و بهبود تمرکز کمک کنند. یوگا با تمرکز بر تنفس و حرکات آرام و کنترل شده می‌تواند به تنظیم عواطف و تمرکز روانی کمک کند.
•  مشارکت در ورزش‌های تیمی مانند فوتبال، بسکتبال و والیبال می‌تواند فرصتی برای اجتماعی شدن، افزایش اعتماد به نفس و بهبود روابط اجتماعی فراهم کند.

تمرینات قدرتی و تمرینات مقاومتی:

این تمرینات می‌توانند به افزایش قدرت و استقامت عضلات کمک کنند و بهبود تصویر بدن و اعتماد به نفس را ایجاد کنند.

در هر صورت، قبل از شروع هر برنامه ورزشی، مهم است با پزشک یا متخصص مربوطه خود مشورت کنید تا بتوانید با توجه به شرایطی که دارید نوع و شدت ورزش را تعیین کنید.

برای اطمینان از تاثیر ورزش در درمان بیماری عصبی و روانی باید به  چه کسی مراجعه کرد؟

برای مشاوره و راهنمایی در زمینه ورزش و  تاثیر ورزش در درمان بیماری های عصبی و روانی ، می‌توانید به افراد و مؤسسات زیر مراجعه کنید:

• پزشک عمومی: می‌توانید با پزشک عمومی خود در مورد وضعیت سلامتی خود، بیماری‌های عصبی و روانی و نیازهای ورزشی خود صحبت کنید. آنها می‌توانند شما را به متخصصان مرتبط مانند روان‌شناسان، روانپزشکان و متخصصان ورزش راهنمایی کنند.
• روان‌شناس یا روانپزشک: روان‌شناسان و روانپزشکان متخصص در بررسی و درمان بیماری‌های عصبی و روانی هستند. آنها می‌توانند شما را در انتخاب ورزش‌های مناسب و برنامه‌های تمرینی کمک کنند و راهنمایی‌های مربوط به روان‌شناسی و رفتار در طول تمرین ارائه دهند.
• متخصص ورزش: متخصصان ورزشی می‌توانند بر اساس وضعیت جسمانی و نیازهای ورزشی شما، برنامه‌های تمرینی مناسب را تنظیم کنند. آنها با توجه به نوع بیماری و شرایط شما، می‌توانند تمرینات و فعالیت‌هایی را پیشنهاد دهند که مناسب و ایمن باشند.
• تیم درمانی: در برخی موارد، شاید نیاز به تیم درمانی و یک رویکرد چند تخصصی باشد. این تیم ممکن است شامل پزشک، روان‌شناس، مشاور تغذیه و مربی ورزشی باشد. هماهنگی و همکاری بین اعضای تیم درمانی می‌تواند در ارائه بهترین راهکارها و برنامه‌های درمانی برای شما مؤثر باشد.

مهم است به یاد داشته باشید که هر برنامه ورزشی باید بر اساس وضعیت و نیازهای شما تنظیم شود. همچنین، در صورت وجود بیماری عصبی یا روانی خاص، مشاوره پزشکی قبل از شروع هر برنامه ورزشی ضروری است.

جمع بندی: تاثیر ورزش در درمان بیماری های عصبی و روانی

همانطور که گفته شد ورزش تأثیر قابل توجهی در درمان بیماری‌های عصبی و روانی دارد. برخی از نکات کلیدی در این خصوص عبارتند از:

• ورزش به عنوان یک فعالیت بدنی سالم و منظم، می‌تواند در بهبود و تسهیل درمان بیماری‌های عصبی و روانی مؤثر باشد.
• ورزش تأثیر مستقیمی بر سیستم عصبی مرکزی دارد و با افزایش سروتونین، دوپامین و نوراپی‌نفرین در مغز، بهبود خلق و خو، کاهش افسردگی و اضطراب را ایجاد می‌کند.
• فعالیت بدنی و ورزش می‌توانند بهبود خواب، کاهش استرس، افزایش تمرکز و توجه، و بهبود عملکرد عصبی کمک کنند.
• ورزش منظم می‌تواند در کاهش علائم اختلالات خواب، توجه و نقص توجه/فزونی فعالیت (ADHD)، افسردگی، اضطراب و اختلالات خوردن موثر باشد.

برای استفاده بهینه از ورزش در درمان بیماری‌های عصبی و روانی، بهتر است با پزشک عمومی، روان‌شناس، روانپزشک یا متخصص ورزش مشورت کنید تا برنامه ورزشی مناسب و تنظیم شده بر اساس نیازها و وضعیت شما تهیه کنید.

توجه داشته باشید که هر بیماری و شرایط فردی می تواند نیاز‌ها و محدودیت‌های خاص خود را داشته باشد، بنابراین مهم است توصیه‌های پزشکی و مشاوره حرفه‌ای را در نظر بگیرید و برنامه ورزشی خود را به همراه نظارت مناسب انجام دهید.

سوالات متداول

ورزش چگونه می‌تواند برای بیماری‌های عصبی مفید باشد؟

ورزش منظم می‌تواند به بهبود عمومی سیستم عصبی کمک کند، از جمله افزایش جریان خون به مغز که می‌تواند باعث بهبود حافظه، تمرکز و توجه شود. همچنین، ورزش می‌تواند از ترشح هورمون‌های مفیدی مانند اندورفین که اثرات مثبت بر روی خلق و خو و کاهش استرس دارد، برخوردار باشد.

آیا ورزش می‌تواند به درمان افسردگی کمک کند؟

بله، ورزش می‌تواند به عنوان یکی از روش‌های درمانی برای افسردگی موثر باشد. ورزش می‌تواند سطح هورمون‌های مفیدی مانند سروتونین و اندورفین را افزایش داده و بهبود وضعیت ذهنی را فراهم کند. همچنین، فعالیت بدنی می‌تواند به افراد کمک کند تا از ذهنیت منفی خارج شده و به احساس تعادل و خوش‌حالی برسند.