درمان اختلال بلع در پارکینسون

دیسفاژی به مشکل در بلع یا اختلال در عملکرد بلع اشاره دارد و این یک علامت شایع در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون است. بیماری پارکینسون یک اختلال عصبی است که بر حرکت و هماهنگی تأثیر می گذارد و همچنین می تواند بر عضلات درگیر در بلع تأثیر بگذارد. در بیماری پارکینسون، آسیب سلول های عصبی در مغز، به ویژه در جسم سیاه، منجر به کاهش سطح دوپامین می شود. این کمبود دوپامین بر هماهنگی عضلات درگیر در بلع تأثیر می گذارد و منجر به دیسفاژی می شود. اما سوالی که وجود دارد این است که درمان اختلال بلع در پارکینسون چگونه است؟ آیا پس از درمان بیماری باز خواهد گشت؟

پاسخ به سوالات فوق هدف اصلی مقاله پیش رو است و به همین علت پیشنهاد می کنیم این مقاله را از دست ندهید. همچنین در انتها به سوالاتی که اکثر بیماران از ما می پرسند نیز پاسخ می دهیم و راهکارهای درمانی مناسب را نیز ارائه می دهیم. پس همراه ما باشید.

دیسفاژی در بیماری پارکینسون می تواند پیامدهای مهمی بر تغذیه، هیدراتاسیون و کیفیت کلی زندگی فرد داشته باشد. اگر به درستی مدیریت نشود، می تواند خطر ابتلا به پنومونی آسپیراسیون، سوء تغذیه و کم آبی را افزایش دهد. بنابراین، پرداختن به دیسفاژی در بیماری پارکینسون از طریق مداخلات مختلف ضروری است.

علائم دیسفاژی در پارکینسون

• برخی از افراد مبتلا به دیسفاژی ممکن است احساس کنند غذا، مایعات یا قرص ها در گلو یا قفسه سینه گیر می کنند. این احساس می تواند باعث ناراحتی یا احساس خفگی شود.
• افراد امکان دارد در شروع فرآیند بلع مشکل داشته باشند که اغلب به عنوان بلع تاخیری یا طولانی مدت توصیف می شود. ممکن است برای شروع رفلکس بلع تلاش و زمان بیشتری نیاز باشد.
• دیسفاژی می تواند خطر سرفه یا خفگی را هنگام خوردن یا نوشیدن افزایش دهد. سرفه یا حملات خفگی ممکن است در حین یا بلافاصله پس از بلع رخ دهد.
• در برخی موارد، افراد مبتلا به دیسفاژی ممکن است پس از بلع غذا یا مایعات ، آن ها به داخل دهان یا گلو برگردند.
• دیسفاژی می تواند منجر به کاهش مصرف غذا و در نتیجه کاهش وزن ناخواسته و سوء تغذیه شود. مشکل در بلع ممکن است باعث شود افراد از برخی غذاها اجتناب کنند یا رژیم غذایی خود را محدود کنند و بر تغذیه کلی آنها تأثیر بگذارد.
• مصرف ناکافی مایعات به دلیل دیسفاژی نیز می تواند منجر به کم آبی بدن شود. مشکلات در بلع مایعات ممکن است منجر به کاهش سطح هیدراتاسیون شود.
• دیسفاژی خطر ابتلا به ذات الریه آسپیراسیون را افزایش می دهد، که زمانی رخ می دهد که غذا، مایع یا بزاق به جای پایین رفتن از مری وارد راه هوایی و ریه ها شود. عفونت های مکرر تنفسی یا ذات الریه ممکن است نشانه ای از دیسفاژی باشد.

دلایل اختلال بلع

بیماری پارکینسون در درجه اول بر گانگلیون های قاعده ای و جسم سیاه تأثیر می گذارد و در نتیجه سطح دوپامین را کاهش می دهد. دوپامین یک انتقال دهنده عصبی است که در هماهنگی حرکات ماهیچه ای نقش دارد. اختلالات حرکتی در پارکینسون، از جمله برادی‌کینزی (کندی حرکت)، سفتی، و لرزش، می‌تواند بر عضلات درگیر در بلع تأثیر بگذارد و منجر به دیسفاژی شود.

ماهیچه‌های درگیر در بلع، از جمله زبان، گلو و مری، می‌توانند به دلیل فرآیند دژنراتیو در بیماری پارکینسون ضعیف یا سفت شوند. این ضعف و سفتی عضلانی می تواند با حرکات هماهنگ لازم برای بلع کارآمد تداخل ایجاد کند.

بیماری پارکینسون می تواند رفلکس بلع طبیعی را مختل کند که پاسخ خودکاری است که فرآیند بلع را آغاز می کند. این می تواند منجر به مشکلاتی در شروع بلع و باعث شود غذا یا مایعات برای مدت طولانی تری در دهان یا گلو باقی و منجر به علائم دیسفاژی شود.

بیماری پارکینسون می تواند تولید بزاق را کاهش دهد و منجر به خشکی دهان (خشکی دهان) شود. بزاق به مرطوب شدن دهان و تسهیل حرکت غذا در هنگام بلع کمک می کند. بزاق ناکافی می تواند تشکیل یک بولوس منسجم (توده ای از غذای جویده شده) را دشوارتر کند و روند بلع را مختل کند.

بازخورد حسی نقش مهمی در تنظیم بلع دارد. بیماری پارکینسون می تواند سیگنالهای حسی را که اطلاعاتی در مورد موقعیت و حرکت ساختارهای دخیل در بلع ارائه می دهند، مختل کند. بدون بازخورد حسی دقیق، هماهنگی و زمان بلع می تواند به خطر بیفتد.

داروهای خاصی که برای مدیریت علائم بیماری پارکینسون استفاده می‌شوند می‌توانند به دیسفاژی کمک کنند. برای مثال، داروهای آنتی کولینرژیک که معمولاً برای رفع لرزش تجویز می‌شوند، می‌توانند اثرات خشک‌کننده‌ای داشته باشند، از جمله کاهش تولید بزاق، که می‌تواند بر عملکرد بلع تأثیر بگذارد.

---

بیشتر بدانید: گفتاردرمانی

---

درمان اختلال بلع در پارکینسون

هدف از درمان بهبود عملکرد بلع، اطمینان از تغذیه و هیدراتاسیون کافی و به حداقل رساندن خطر عوارضی مانند پنومونی آسپیراسیون است.

گفتار درمانی و بلع درمانی:

کار با یک متخصص گفتاردرمانی که در دیسفاژی تخصص دارد می تواند بسیار مفید باشد. آنها می توانند عملکرد بلع را ارزیابی کنند، تمرین هایی را برای بهبود قدرت و هماهنگی ماهیچه ها ارائه دهند، و تکنیک های بلع را برای تسهیل بلع ایمن آموزش دهند. این ممکن است شامل تمریناتی باشد که عضلات درگیر در بلع، مانند زبان، گلو و فک را هدف قرار می دهند. درمانگر همچنین ممکن است راهبردهایی را برای بهینه سازی وضعیت و وضعیت بدن در طول وعده های غذایی پیشنهاد کند.

اصلاحات غذایی:

اصلاح بافت و قوام غذا و مایعات می تواند به بهبود ایمنی بلع کمک کند. آسیب شناس گفتار-زبان یا یک متخصص تغذیه می تواند توصیه هایی در مورد اصلاحات مناسب ارائه دهد. این ممکن است شامل مصرف غذاهای نرم تر، غذاهای پوره شده یا مایعات غلیظ شده برای کاهش خطر آسپیراسیون باشد. با این حال، همکاری با یک متخصص مراقبت های بهداشتی برای اطمینان از تغذیه مناسب و جلوگیری از سوءتغذیه یا کم آبی بسیار مهم است.

دارو:

در برخی موارد، داروهای بیماری پارکینسون می تواند به کاهش علائم دیسفاژی کمک کند. داروهایی که عملکرد حرکتی را بهبود می بخشند، مانند لوودوپا، ممکن است تأثیر مثبتی بر عملکرد بلع داشته باشند.

تزریق سم بوتولینوم:

در شرایط خاص، تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) به عضلات درگیر در بلع می‌تواند به آرامش آنها، بهبود هماهنگی عضلات و کاهش علائم دیسفاژی کمک کند. این گزینه درمانی معمولاً زمانی در نظر گرفته می شود که سایر مداخلات موفقیت آمیز نبوده باشند.

سایر راهکارهای درمان اختلال بلع در پارکینسون

دستگاه‌ها و فناوری‌های مختلف می‌توانند به افراد مبتلا به دیسفاژی در بیماری پارکینسون کمک کنند. به عنوان مثال، ظروف یا فنجان های اصلاح شده با دهانه های مخصوص می توانند خوردن و آشامیدن را آسان تر کنند.

آموزش دادن به بیماران و مراقبان آنها در مورد راهبردهای مدیریت دیسفاژی، مانند تکنیک های مناسب در زمان صرف غذا، حفظ وضعیت ایستاده و گرفتن لقمه های کوچک و کاملاً کنترل شده ضروری است.

در موارد شدید دیسفاژی که به سایر درمان‌ها پاسخ نمی‌دهند، ممکن است مداخلات جراحی در نظر گرفته شود. این گزینه ها شامل قرار دادن لوله گاستروستومی یا ژژونوستومی است که شامل قرار دادن لوله تغذیه به طور مستقیم در معده یا روده کوچک برای اطمینان از تغذیه و هیدراتاسیون کافی است.

پس از درمان اختلال بلع در پارکینسون امکان برگشت بیماری وجود دارد؟

بله، پس از درمان اختلال بلع در پارکینسون، امکان برگشت بیماری وجود دارد. اختلال بلع در پارکینسون معمولاً یک مشکل مزمن است و درمان آن می‌تواند به کنترل علائم و بهبود عملکرد بلع کمک کند، اما معمولاً نمی‌توان آن را کاملاً درمان کرد.

بیماران با پارکینسون ممکن است به مرور زمان تغییرات در علائم بلعی خود تجربه کنند. این تغییرات ممکن است به دلیل پیشرفت بیماری پارکینسون، تنظیم ناصحیح داروها، وضعیت های استرس زا، عوارض جانبی داروها و عوامل دیگر باشد.

بنابراین، مهم است که بیماران با پارکینسون و اختلال بلع، در تمام مراحل بیماری، تحت نظر پزشک قرار گیرند و درمان مناسب را دریافت کنند. پزشکان ممکن است تغییرات در درمان و داروها را براساس نیازهای بیمار تنظیم کنند تا بهترین کنترل برای علائم بلعی فراهم شود.

---

بیشتر بخوانید: درمان اختلال بلع

---

جمع بندی

درمان اختلال بلع در پارکینسون معمولاً به منظور بهبود عملکرد بلع و کاهش مشکلات مرتبط انجام می‌شود. خلاصه‌ای از روش‌های درمانی متداول برای اختلال بلع در پارکینسون:

تغییر در فرم و مقدار مواد غذایی می‌تواند بهبود بلع و کاهش خطر خفگی کمک کند. استفاده از مواد غذایی نرم و مایع، خوردن غذا به طور آهسته و آرام و استفاده از مایعات برای رقیق کردن غذا می‌تواند مفید باشد.

انجام تمرینات و تکنیک‌هایی برای تقویت عضلات بلعی و عضلات دهان و گلو می‌تواند به بهبود بلع و کاهش مشکلات مرتبط کمک کند. تمرینات ارتجاعی (swallowing exercises) و تمریناتی که تقویت عضلات گلو را هدف قرار می‌دهند می‌توانند مفید باشند.

برخی داروها می‌توانند علائم اختلال بلع را کاهش دهند. معمولاً، این داروها به منظور افزایش قدرت عضلات بلعی و کنترل بهتر بلعیدن استفاده می‌شوند. مهم است که با پزشک خود درباره نوع داروها و دوزهای مناسب مشورت کنید.

در برخی موارد شدید، روش‌های جراحی نیز ممکن است مورد استفاده قرار بگیرند. برای مثال، ایجاد یک مسیر جایگزین برای مواد غذایی با استفاده از جراحی تغییر مسیر ممکن است. اما جراحی معمولاً به عنوان روش آخرین مرحله استفاده می‌شود و قبل از آن، درمان‌های غیرجراحی را معمولاً امتحان می‌کنند.

به هر حال، هر فرد با پارکینسون و اختلال بلع ممکن است نیاز به برنامه درمانی متفاوتی داشته باشد. بهترین راه برای تشخیص و درمان اختلال بلع در پارکینسون، مشورت با پزشک خود و تیم درمانی متخصص است.

سوالات متداول

البته، قبل از اینکه به سوالات مرتبط با درمان اختلال بلع در پارکینسون پاسخ دهیم، باید بیان کنیم که همیشه بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا اطلاعات و درمان‌های به‌روز را دریافت کنید.

چرا بیماران با پارکینسون ممکن است اختلال بلع داشته باشند؟

اختلال بلع یک مشکل شایع در بیماران پارکینسون است. علت اصلی این مشکل، ضعف عضلاتی در منطقه بلعی و عضلات صورت و گلو است که ممکن است به دلیل اثرات بیماری پارکینسون بر سیستم عصبی مرکزی رخ دهد.

چه نشانه‌هایی ممکن است در اختلال بلع در پارکینسون دیده شود؟

در بیماران با پارکینسون، اختلال بلع می‌تواند با علائم زیر همراه باشد:

• دشواری در آغاز و یا ادامه فرآیند بلعیدن
• حس عملکرد ناصحیح یا متوقف شدن غذا در طول بلعیدن
• احساس خفگی یا خفه شدن در حین خوردن یا آشامیدن
• بروز انبوهی از خلط و یا بزاق در دهان
• عفونت مکرر ریه‌ها به دلیل جذب ناصحیح مایعات و مواد غذایی

چگونه می‌توان اختلال بلع در پارکینسون را درمان کرد؟

درمان اختلال بلع در پارکینسون ممکن است شامل روش‌های زیر باشد:

1. تغییرات در رژیم غذایی: از طریق تغییر در فرم و مقدار مواد غذایی، استفاده از مایعات غذایی یا غذاهای نرم و مصرف آرام و آهسته غذا.
2. تمرینات عضلانی: انجام تمرینات و تکنیک‌هایی برای تقویت عضلات بلعی و عضلات دهان و گلو می‌تواند به بهبود بلع و کاهش مشکلات مرتبط کمک کند.
3. استفاده از داروها: برخی داروها می‌توانند علائم اختلال بلع را کاهش دهند. معمولاً، این داروها به منظور افزایش قدرت عضلات بلعی و کنترل بهتر بلعیدن استفاده می‌شوند.

آیا درمان جراحی ممکن است برای اختلال بلع در پارکینسون مورد استفاده قرار گیرد؟

در برخی موارد شدید، روش‌های جراحی نیز ممکن است مورد استفاده قرار بگیرند. برای مثال، ایجاد یک مسیر جایگزین برای مواد غذایی با استفاده از جراحی تغییر مسیر ممکن است. اما باید توجه داشت که جراحی ممکن است به عنوان آخرین روش مورد استفاده قرار گیرد و قبل از آن، درمان‌های غیرجراحی معمولاً امتحان می‌شوند.

در هر صورت، مشورت با پزشک خود بهترین راه برای تشخیص و درمان اختلال بلع در پارکینسون است.

آیا کودکان هم دچار اختلال بلع در پارکینسون می شوند؟

اختلال بلع در پارکینسون بیشتر در بزرگسالان مشاهده می‌شود و در کودکان بسیار نادر است. بیماری پارکینسون عموماً در سنین میانسالی و پیری شروع می‌شود و در کودکان بسیار نادر است. بنابراین، در بزرگسالان بیشتر درباره اختلال بلع در پارکینسون صحبت می‌شود و درمان‌ها و روش‌های مرتبط با بزرگسالان توصیه می‌شوند.

در صورتی که کودکی با علائم مشابه پارکینسون، از جمله اختلال بلع، مواجه شود، باید با یک پزشک متخصص مشورت کرده و بررسی‌های لازم را انجام داد. اختلالات بلع در کودکان ممکن است علت‌های دیگری مانند اختلالات عصبی، عضلانی، تشنجی یا ساختاری داشته باشند که نیاز به ارزیابی دقیق توسط تیم پزشکی متخصص دارد.

در هر صورت، اگر شما یا کودکی در معرض علائم بلع مشکل‌آفرین هستید، بهتر است با پزشک معالج خود مشورت کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.

اختلال بلع در پارکینسون در زنان بیشتر است یا مردان؟

اختلال بلع در پارکینسون در هر دو جنسیت، یعنی در زنان و مردان، ممکن است رخ دهد. اما بر اساس برخی از تحقیقات، نشان داده شده است که زنان ممکن است در مقایسه با مردان دچار مشکلات بلع بیشتری باشند.

یک مطالعه در سال 2017 که در مجله “Movement Disorders” منتشر شد، نشان داد که زنان مبتلا به پارکینسون دارای مشکلات بلع بیشتری نسبت به مردان هستند. عوامل مختلفی می‌توانند در این تفاوت تأثیرگذار باشند، که می توان به: تفاوت‌های جنسیتی در ساختار بدنی و عملکرد عضلات بلعی، تفاوت در تأثیر هورمون‌ها و عوامل هورمونی، و تفاوت‌های درمانی و دارویی اشاره داشت.

به هر حال، این موضوع بستگی به متغیرهای متعددی دارد و هر فرد ممکن است تجربه‌های متفاوتی در مورد اختلال بلع در پارکینسون داشته باشد. در هر صورت، مهم است که هر فرد با پارکینسون و مشکلات بلع، تحت نظر پزشک خود قرار گیرد و درمان مناسب را دریافت کند.