خلط پشت حلق یک حالت شایع است که در آن مایعاتی از بینی یا سینوسها به پشت گلو میچکند. این مایعات معمولا برای محافظت از بینی و حلق از عوامل مضر مانند عفونتها و آلرژنها تولید میشوند. اما گاهی اوقات می تواند بیش از حد یا غلیظ باشند و باعث ایجاد علائمی مانند سرفه، گلو درد، خارش گلو، بوی بد دهان و حتی تهوع شوند که باید به فکر راهکارهایی برای از بین بردن خلط پشت حلق باشید.
در این مقاله به تعریف اجمالی خلط پشت حلق می پردازیم و علائم و علت این موضوع را بررسی می کنیم همچنین به ارزیابی این مشکل و راهکارهایی برای از بین بردن خلط پشت حلق و نقش گفتاردرمانی در از بین بردن خلط پشت حلق خواهیم پرداخت.
خلط پشت حلق
خلط پشت حلق باعث ایجاد احساسی مانند گیر کردن یک توده خارجی در گلو می ماند. این مایعات معمولا شامل آب، مخاط، الکترولیتها، آنزیمها، آنتیبادیها و سلولهای مرتبط با سیستم ایمنی هستند. خلط پشت حلق میتواند رنگ و بافت متفاوتی داشته باشد. برای مثال، خلط سفید یا شفاف می تواند نشانهای از آلرژی یا سرماخوردگی باشد، خلط زرد یا سبز می تواند نشانهای از عفونت باشد و خلط قهوهای یا قرمز هم نشانهای از خونریزی باشد. خلط پشت حلق امکان دارد باعث ایجاد علائمی مانند:
- سرفه، مخصوصا در شب یا بعد از خوردن یا خوابیدن
- گلو درد، خارش گلو یا احساس تیزی در گلو
- بوی بد دهان
- تهوع یا استفراغ
- صدای خش خش یا خر خر در گلو
- از دست دادن صدا یا تغییر در صدا
- احساس خشکی یا چسبندگی در گلو
- احساس یک توده یا یک موضوع خارجی در گلو
- آب آمدن چشمها یا خارش چشمها
علل خلط پشت حلق
خلط پشت حلق میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. برخی از عوامل موقتی که میتوانند خلط پشت حلق را افزایش دهند عبارتند از:
- عفونتهای بینی یا سینوسی مانند سینوزیت، سرماخوردگی، آنفولانزا و عفونتهای ویروسی دیگر
- آلرژیهای تنفسی مانند آلرژی به گرده گل، گرد و غبار، موی گربه و سگ و مواد دیگر
- تحریککنندههای محیطی مانند دود سیگار، آلایندههای هوا، بوهای تند و مواد شیمیایی
- برخی از داروها مانند داروهای ضد فشار خون بالا، ضد افسردگی و ضد آلرژی
- برخی از شرایط فیزیولوژیک مانند بارداری، یائسگی و تغییرات هورمونی
- برخی از شرایط پاتولوژیک مانند سندرم گردش خون ناقص، رفلاکس معده، پلیپهای بینی و تومورهای سر و گردن
خلط پشت حلق معمولا یک حالت بیخطر است که با رعایت چند نکته ساده قابل کنترل و درمان است. اما گاهی اوقات ممکن است نشانهای از یک مشکل جدیتر باشد و نیاز به مراجعه به متخصص داشته باشد.
ارزیابی خلط پشت حلق
برای ارزیابی و از بین بردن خلط پشت حلق متخصص از شما در مورد علائم، تاریخچه پزشکی، داروها و عوامل محیطی که امکان دارد خلط پشت حلق را تحریک کنند می پرسد. همچنین امکان دارد از شما بخواهد که یک آزمایش خون یا یک آزمایش آلرژی انجام دهید. همچنین از یک دستگاه به نام آندوسکوپی استفاده می کند که یک لوله باریک و انعطافپذیر با یک دوربین کوچک در انتهای آن دارد و از بینی وارد گلو میشود و تصاویر داخلی را به یک صفحه نمایش منتقل میکند. این روش به متخصص کمک میکند که بتواند وضعیت بینی، سینوسها، گلو و حنجره شما را بررسی کند.
راهکارهایی برای از بین بردن خلط پشت حلق
برای از بین بردن خلط پشت حلق، شما میتوانید از روشهای ساده و ارزان خانگی استفاده کنید که به کاهش خلط و تسکین علائم آن کمک میکنند. برخی از این روشها عبارتند از:
از بین بردن خلط پشت حلق با نوشیدن آب
آب زیاد نوشیدن میتواند به رقیق کردن و تخلیه خلط کمک کند. همچنین میتواند به حفظ رطوبت بینی و گلو کمک کند و از خشک شدن و التهاب آنها جلوگیری کند. سعی کنید حداقل هشت لیوان آب در روز بنوشید و از نوشیدنیهای کافئیندار یا الکلی خودداری کنید زیرا میتوانند بدن را خشک کنند.
از بین بردن خلط پشت حلق با اسپری تمیز کننده بینی
اسپری یا قطره تمیز کننده بینی میتواند به پاک کردن بینی و سینوسها از مخاط و آلودگیها کمک کند. این اسپریها معمولا از آب و نمک تشکیل شدهاند و میتوانند به کاهش التهاب و تحریک بینی و گلو منجر شوند. شما میتوانید این اسپریها را از داروخانهها تهیه کنید یا خودتان در خانه با استفاده از آب گرم و نمک درست کنید. سعی کنید روزانه چند بار از این اسپریها استفاده کنید.
بیشتر بخوانید : فانژیت یا التهاب گلو
از بین بردن خلط پشت حلق با داروهای ضد آلرژی، ضد سرفه یا ضد التهاب
برخی از داروهای بدون نسخه پزشکی میتوانند به کاهش خلط و از بین بردن خلط پشت حلق کمک کنند. برای مثال، داروهای ضد آلرژی میتوانند به کنترل آلرژیهای تنفسی که امکان دارد خلط پشت حلق را افزایش دهند کمک کنند. داروهای ضد سرفه میتوانند به تخلیه خلط از ریهها کمک کنند. داروهای ضد التهاب میتوانند به کاهش التهاب و درد گلو کمک کنند. اما قبل از مصرف این داروها برای از بین بردن خلط پشت حلق بهتر است با متخصص مشورت کنید و از عوارض جانبی و تداخلات آنها با داروهای دیگر آگاه باشید.
از بین بردن خلط پشت حلق با مکملهای گیاهی
برخی از مکملهای گیاهی میتوانند به حل کردن خلط و کاهش التهاب و تحریک گلو کمک کنند. برای مثال، زنجبیل، زردچوبه، نعناع یا عسل خواص ضد میکروبی، ضد التهاب، ضد اسپاسم و ضد سرفه دارند. شما میتوانید از این مکملها به صورت چای، شربت، قرص یا عصاره استفاده کنید. اما مراقب باشید که مقدار مناسب مصرف کنید و از کیفیت و خلوص آنها مطمئن باشید. همچنین اگر شما داروهای دیگری مصرف میکنید یا شرایط پزشکی خاصی دارید، قبل از مصرف این مکملها با متخصص مشورت کنید.
از بین بردن خلط پشت حلق با ابزارهای گرمایشی
ابزارهای گرمایشی میتوانند به باز کردن بینی و سینوسها، تخلیه خلط و از بین بردن خلط پشت حلق کمک کنند. برای مثال، شما میتوانید از یک بخار شوی، یک ماسک گرم یا یک حوله گرم استفاده کنید. برای استفاده از بخار شوی، شما میتوانید یک ظرف آب گرم را روی میز قرار دهید و سر خود را روی آن قرار دهید. سپس یک حوله را روی سر و ظرف بپوشانید و بخار را نفس بکشید. شما میتوانید به آب چند قطره روغن اسانسی مانند نعناع، اکالیپتوس یا رزماری اضافه کنید تا اثر آن را افزایش دهید.
برای استفاده از ماسک گرم یا حوله گرم، شما میتوانید آنها را در آب گرم یا مایکروویو گرم کنید و سپس روی صورت خود قرار دهید. این روشها میتوانند به کاهش درد و فشار سینوسی کمک کنند.
از بین بردن خلط پشت حلق با تغییر سبک زندگی
برخی از تغییرات سبک زندگی میتوانند به پیشگیری و از بین بردن خلط پشت حلق کمک کنند. برای مثال، شما باید سیگار را ترک کنید یا از معرض دود سیگار دیگران دوری کنید زیرا دود سیگار میتواند خلط را افزایش دهد و تنفس را مشکل کند. همچنین تغذیه درست و سالم نیز بسیار مهم است.
نقش گفتاردرمانی در از بین بردن خلط پشت حلق
گفتاردرمانی یک روش درمانی است که به بهبود تواناییهای ارتباطی، بلعیدن و تنفس افراد کمک میکند. گفتاردرمانی میتواند به افرادی که خلط پشت حلق دارند کمک کند تا بتوانند خلط را بهتر کنترل کنند و عوارض آن را کاهش دهند. برخی از فواید گفتاردرمانی در از بین بردن خلط پشت حلق عبارتند از:
- آموزش تکنیکهای تنفسی و صدا که به کاهش خلط و افزایش بازدهی تنفسی کمک میکنند.
- آموزش تمرینهای بلعیدن و گلو که به بهبود عملکرد عضلات گلو و کاهش خطر آسپیراسیون یا ورود خلط به ریهها کمک میکنند.
- آموزش راهکارهای خود مراقبتی و مدیریت استرس که به کاهش التهاب و تحریک گلو و افزایش اعتماد به نفس و رفاه روانی کمک میکنند.
مرکز گفتاردرمانی دکتر دشتله یک مرکز تشخیصی و درمانی معتبر در شهر تهران می باشد و افرادی که دچار مشکلات گفتاری، صدا، اختلال بلع و خلط پشت حلق هستند می توانند به این مرکز مراجعه کنند و با انجام نوبت گیری در کوتاه ترین زمان مشکل به وجود آمده را درمان نمایند.در این مرکز درمانی انواع دستگاه های پیشرفته ومدرن برای تشخیص و ارزیابی اختلال به وجود آمده آماده می باشد و با کادری مجرب پاسخگو مراجعه کنندگان هستند.
عوارض عدم از بین بردن خلط پشت حلق
خلط پشت حلق اگر درمان نشود ممکن است باعث ایجاد عوارض زیر شود:
- عفونتهای مزمن بینی، سینوسها، گلو یا ریهها
- آسیب یا التهاب مزمن گلو، حنجره یا تارهای صوتی
- آسپیراسیون یا ورود خلط به ریهها که میتواند باعث ایجاد عفونت، التهاب، آسم یا سرطان ریه شود
- کاهش کیفیت زندگی، اعتماد به نفس و رفاه روانی
جمع بندی از بین بردن خلط پشت حلق
خلط پشت حلق یک حالت شایع است که در آن مایعاتی از بینی یا سینوسها به پشت گلو وارد می شوند. این مایعات معمولا برای محافظت از بینی و حلق از عوامل مضر تولید میشوند. اما گاهی اوقات امکان دارد بیش از حد غلیظ شوند و باعث ایجاد علائمی مانند سرفه، گلو درد، خارش گلو، بوی بد دهان و حتی تهوع شوند. خلط پشت حلق میتواند به دلایل مختلفی مانند عفونتها، آلرژیها، تحریککنندههای، داروها، شرایط فیزیولوژیک یا پاتولوژیک ایجاد شود.
خلط پشت حلق معمولا با درمان عامل اصلی آن قابل کنترل و رفع است. در خانه راهکارهایی برای از بین بردن خلط پشت حلق انجام می شود که شامل نوشیدن زیاد آب ، اسپریهای تمیز کننده بینی، داروهای ضد آلرژی یا ضد سرفه، مکملهای گیاهی، ابزارهای گرمایشی و تغییرات سبک زندگی می شود. همچنین گفتاردرمانی میتواند به بهبود تواناییهای تنفسی، بلعیدن و صدا شما کمک کند و عوارض خلط پشت حلق را کاهش دهد. خلط پشت حلق اگر درمان نشود می تواند باعث ایجاد عوارضی مانند عفونتهای مزمن، آسیب گلو، آسپیراسیون یا کاهش کیفیت زندگی شود.
سوالات متداول در مورد از بین بردن خلط پشت حلق
چه زمانی باید برای از بین بردن خلط پشت حلق به پزشک مراجعه کرد؟
اگر شما خلط پشت حلق دارید و با راهکارهای خود مراقبتی بهبودی حاصل نمیشود یا علائم شما بدتر میشود، بهتر است به متخصص مراجعه کنید. همچنین اگر علائمی مانند تب، لرز، خونریزی از بینی یا گلو، تنگی نفس، درد قفسه سینه، از دست دادن وزن یا افسردگی دارید، ممکن است نشانهای از یک مشکل جدیتر باشد و نیاز به درمان فوری داشته باشد.
چگونه میتوانم از خلط پشت حلق جلوگیری کنم؟
برای پیشگیری از خلط پشت حلق، شما میتوانید چند نکته را رعایت کنید. از عواملی که ممکن است خلط پشت حلق را تحریک کنند اجتناب کنید. این عوامل میتوانند شامل عفونتها، آلرژیها، تحریککنندههای محیطی، داروها، شرایط فیزیولوژیک یا پاتولوژیک باشند. سعی کنید به سلامت بینی و سینوسهای خود اهمیت بدهید و آنها را تمیز و مرطوب نگه دارید. به سلامت گلو و حنجره خود اهمیت بدهید.