انواع ورم معده چیست؟

ورم معده یا گاستریت به التهاب پوشش داخلی معده اشاره می‌کند. این پوشش مخاطی معده را از اسید قوی آن که برای هضم غذا لازم است، حفظ می‌کند. زمانی که این پوشش آسیب ببیند یا ضعیف شود، مخاط ملتهب می‌شود و علائمی مانند درد، سوزش، تهوع، اسهال و خونریزی معده ایجاد می‌شود. ورم معده می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد و انواع ورم معده به صورت حاد یا مزمن پدیدار می شوند.

در حالت حاد، علائم به طور ناگهانی و شدید ظاهر می‌شوند و امکان دارد چند روز یا هفته ادامه داشته باشند. در حالت مزمن، علائم کمتر هستند اما برای مدت طولانی وجود دارند و امکان دارد منجر به زخم معده، سرطان معده و کمبود ویتامین B12 شوند.

در این مقاله، ما به بررسی انواع ورم معده ، علائم و علل آن می پردازیم. همچنین در مورد روش‌های پیشگیری، ارزیابی و درمان آن خواهیم پرداخت. تکنیک های گفتاردرمانی نیز در درمان نقش اساسی دارند که در ادامه به توضیح آن می پردازیم. با ما همراه باشید.

ورم معده یا گاستریت

ورم معده یا گاستریت یک وضعیت است که در آن پوشش داخلی معده التهاب یا تورم پیدا می‌کند. این پوشش مخاطی معده را از اسید معده که برای هضم غذا لازم است، محافظت می‌کند. زمانی که این پوشش آسیب ببیند یا ضعیف شود، مخاط ملتهب شده و علائمی ایجاد می‌شود. علائم ورم معده امکان دارد بسته به شدت و نوع آن متفاوت باشند. برخی از علائم شایع ورم معده عبارتنداز:

• درد یا ناراحتی در قسمت بالای شکم
• سوزش یا حس سنگینی در سر دل
• تهوع یا استفراغ
• از دست دادن اشتها یا کاهش وزن
• آروغ زدن یا نفخ
• خونریزی معده که ممکن است منجر به استفراغ خون یا مدفوع سیاه شود.

علل ورم معده می تواند متعدد باشند. برخی از عوامل مهم که می‌توانند منجر به ورم معده شوند، عبارتند از:

• عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری که یکی از شایع‌ترین علل گاستریت مزمن است.
• مصرف برخی داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین که می‌توانند مخاط معده را آسیب بزنند.
• مصرف زیاد الکل که می‌تواند مخاط معده را تحریک کرده و آسیب بزند.
• استرس فیزیکی شدید ناشی از جراحی، آسیب‌های جسمی، عفونت‌ها یا بیماری‌های مزمن که می‌تواند به ورم معده منجر شود.
• سیگار کشیدن که می‌تواند مخاط معده را ضعیف کند و خطر عفونت با هلیکوباکتر پیلوری را افزایش دهد.
• اختلالات خودایمنی که می‌توانند باعث شوند سیستم ایمنی به سلول‌های سالم در پوشش معده حمله کند.
• مصرف غذاهای ناسالم مانند غذاهای چرب، تند، ترش یا ادویه‌ای که می‌توانند معده را تحریک کنند.

 انواع ورم معده

گاستریت هلیکوباکترپیلوری:

این نوع گاستریت به دلیل عفونت با یک باکتری با همین نام (H.pylori) ایجاد می‌شود. این باکتری می‌تواند منجر به التهاب، زخم و سرطان معده شود. علائم آن شامل درد معده، سوزش معده، تهوع، استفراغ، کاهش اشتها و خونریزی معده هستند. برای درمان این نوع ورم معده معمولا از آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضداسید استفاده می‌شود.

گاستروپاتی واکنشی:

گاستروپاتی واکنشی زمانی ایجاد می‌شود که پوشش معده در مدت طولانی با مواد تحریک‌کننده تماس پیدا کند. این مواد می‌توانند شامل الکل، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، اسید صفراوی، داروهای شیمی‌درمانی و … باشند. علائم آن شامل سوزش معده، تهوع، استفراغ، خونریزی معده و آنمی هستند. برای درمان آن معمولا از داروهای ضداسید و قطع مواد تحریک‌کننده استفاده می‌شود.

گاستریت خودایمنی:

این نوع گاستریت زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی به سلول‌های سالم در پوشش معده حمله می‌کند. این باعث می‌شود که معده قادر به تولید اسید و عامل فاکتور داخلی که برای جذب ویتامین B12 لازم است نباشد. علائم آن شامل درد معده، سوزش معده، تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، کاهش وزن، کمبود ویتامین B12 و آنمی هستند. برای درمان آن معمولا از تزریق ویتامین B12 و داروهای ضداسید استفاده می‌شود.

---

بیشتر بخوانید : درمان اختلال بلع 

---

گاستروپاتی فرسایشی حاد:

گاستروپاتی فرسایشی حاد باعث می‌شود که پوشش معده فرسوده و زخم‌دار شود. این می‌تواند به دلیل عفونت‌های ویروسی، پارازیت‌ها، اختلالات خونی، آسیب‌های جسمی، جراحی معده و … ایجاد شود. علائم آن شامل: درد معده، سوزش معده، تهوع، استفراغ، خونریزی معده و شوک هستند. برای درمان آن معمولا از داروهای ضداسید، آنتی‌بیوتیک‌ها، تزریق مایعات و خون و در موارد شدید جراحی استفاده می‌شود.

پیشگیری از انواع ورم معده

برای پیشگیری از انواع ورم معده، لازم است که عوامل خطرساز را کاهش دهید و سبک زندگی سالمی داشته باشید. برخی از راه‌های پیشگیری از ورم معده عبارتند از:

• مصرف مقدار مناسب آب در طول روز
• مصرف غذاهای سالم و متنوع که حاوی فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی باشند
• اجتناب از غذاهای ناسالم مانند غذاهای چرب، تند، ترش یا ادویه‌ای که معده را تحریک کنند
• اجتناب از مصرف زیاد الکل، قهوه، چای، نوشابه و غذاهای گازدار که می‌توانند اسید معده را افزایش دهند
• اجتناب از سیگار کشیدن که می‌تواند مخاط معده را ضعیف کند و خطر عفونت با هلیکوباکتر پیلوری را افزایش دهد
• اجتناب از مصرف برخی داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین که می‌توانند مخاط معده را آسیب بزنند. اگر نیاز به مصرف این داروها دارید، با متخصص مشورت کنید و آن‌ها را با غذا یا شیر بخورید
• کاهش استرس و اضطراب که می‌توانند باعث ترشح بیش از حد اسید معده شوند. برای کاهش استرس می‌توانید از روش‌های مثبت مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، یوگا، ورزش، موسیقی و صحبت با دوستان استفاده کنید
• انجام آزمایش‌های پزشکی برای تشخیص و درمان عفونت با هلیکوباکتر پیلوری که یکی از شایع‌ترین علل گاستریت مزمن است
• مراجعه به متخصص در صورت بروز علائم ورم معده و انجام درمان مناسب

ارزیابی انواع ورم معده

برای ارزیابی انواع ورم معده، لازم است که پزشک شما تاریخچه پزشکی شما را بررسی کند و برخی آزمایش‌ها و معاینات را انجام دهد. برخی از روش‌های ارزیابی ورم معده عبارتند از:

• آزمایش خون برای بررسی علائم التهاب، کمبود ویتامین B12 یا عفونت با هلیکوباکتر پیلوری
• آزمایش ادرار یا مدفوع برای بررسی خونریزی معده یا عفونت با هلیکوباکتر پیلوری
• آزمایش نفس برای بررسی عفونت با هلیکوباکتر پیلوری
• اندوسکوپی معده که یک روش تصویربرداری است که در آن یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر با دوربین در سر آن از طریق دهان و حلق وارد معده می‌شود و پوشش داخلی معده را مورد بررسی قرار می‌دهد. این روش می‌تواند به تشخیص زخم معده، سرطان معده و نمونه‌برداری از مخاط معده کمک کند.
• آزمایش‌های تصویربرداری مانند اکس‌ری، سونوگرافی یا توموگرافی کامپیوتری برای بررسی وضعیت معده و احتمال وجود توده‌ها یا تنگی‌ها در معده

درمان ورم معده با روش‌های مختلف

درمان ورم معده بستگی به علت، نوع و شدت آن دارد. برخی از روش‌های درمان ورم معده عبارتند از:

• مصرف داروهای ضداسید مانند آنتاسید‌ها، داروهای مهارکننده ترشح اسید معده مانند امپرازول یا داروهای مهارکننده گیرنده‌های هیستامین مانند رانیتیدین که می‌توانند در کاهش درد و سوزش معده کمک کنند.
• مصرف داروهای ضدالتهابی مانند کورتونزول یا داروهای محافظ مخاط مانند سوکرالفات که می‌توانند در التیام زخم معده کمک کنند.
• مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت با هلیکوباکتر پیلوری که معمولا با داروهای ضداسید ترکیب می‌شوند.
• انجام جراحی برای برطرف کردن مشکلات جدی که شامل زخم معده، سرطان معده، تنگی معده یا خونریزی معده می شود.
• انجام تکنیک‌های گفتاردرمانی برای کاهش استرس و اضطراب که می‌توانند در کاهش ترشح اسید معده کمک کنند.

تکنیک‌های گفتاردرمانی در درمان انواع ورم معده

گفتاردرمانی یک روش روانشناختی است که به شما کمک می‌کند تا با افکار، احساسات و رفتارهای خود بهتر برخورد کنید و مشکلات زندگی خود را حل کنید. گفتاردرمانی می‌تواند در کاهش استرس و اضطراب که می‌توانند منجر به ورم معده شوند، موثر باشد. گفتاردرمانی می‌تواند به شما کمک کند تا:

• علل و عوامل موثر بر ورم معده خود را شناسایی کنید.
• افکار منفی و نارئالیستی که امکان دارد درباره خود، دیگران و آینده داشته باشید را تغییر دهید.
• راه‌های مثبت و سازنده برای مقابله با موقعیت‌های استرس‌زا را یاد بگیرید.
• اعتماد به نفس و خودکارآمدی خود را افزایش دهید
• رابطه‌های سالم‌تری با خانواده، دوستان و همکاران خود برقرار کنید.
• اهداف و ارزش‌های خود را مشخص کنید و به آن‌ها برسید.

رژیم غذایی مناسب برای افرادی که دچار انواع ورم معده شده اند؟

رژیم غذایی مناسب برای افرادی که دچار ورم معده شده اند، بستگی به نوع و شدت گاستریت دارد. اما به طور کلی، برخی از نکات زیر می‌توانند به کاهش علائم ورم معده کمک کنند:

• از مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که باعث تحریک معده می‌شوند، خودداری کنید. مثلا از مصرف الکل، قهوه، چای، چاشنی‌های تند، گوشت‌های چرب، شکلات، نارنجی، گریپ‌فروت، آبلیمو، سیر، پیاز، گازدار و غیره خودداری کنید.
• غذاهای سبک، کم چرب و کم اسید را ترجیح دهید. مثلا از مصرف ماهی، گوشت‌های لخم، مرغ، تخم‌مرغ، سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل، ماست، شیر و پنیر کم چرب استفاده کنید.
• غذاهای حاوی فیبر بالا را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. فیبر می‌تواند به کاهش التهاب معده و جلوگیری از زخم معده کمک کند. مثلا سیب، هویج، کلم بروکلی، کلم فلور، بادمجان، کدو، لوبیا، عدس، نخود، گندم، جو، برنج و غیره مصرف کنید.
• غذاهای خود را در حجم کم و در وعده های زیاد مصرف کنید. این کار می‌تواند به کاهش فشار بر روی معده و جلوگیری از افزایش اسید معده کمک کند. سعی کنید حداقل ۴ تا ۶ وعده غذایی در روز داشته باشید و بین غذاها فاصله‌ی کافی را رعایت کنید.
• غذاهای خود را به خوبی بجوید و به آرامی بخورید. این کار می‌تواند به هضم بهتر غذا و کاهش نفخ و درد معده کمک کند. از مکیدن آدامس، آروغ زدن و نوشیدن با نی خودداری کنید.
• بعد از غذا خوردن، به مدت حداقل ۳ ساعت به خواب نروید. این کار می‌تواند به جلوگیری از بازگشت اسید معده به مری کمک کند. همچنین سعی کنید بعد از غذا خوردن، سر را بالاتر از بدن نگه دارید.
• از مصرف عرقیات گیاهی برای کاهش التهاب و تسکین درد معده استفاده کنید. مثلا عرقیات نعناع، بابونه، زیره، آویشن، زنجبیل، رازیانه و غیره می‌توانند به درمان ورم معده کمک کنند.

جمع‌بندی  انواع ورم معده

ورم معده یا گاستریت یک وضعیت است که در آن پوشش داخلی معده التهاب یا تورم پیدا می‌کند. انواع ورم معده می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عفونت باکتریایی، مصرف برخی داروها، مصرف زیاد الکل، استرس، سیگار کشیدن و بیماری‌های خودایمنی رخ دهد. ورم معده می‌تواند به صورت حاد یا مزمن باشد. برای پیشگیری از ورم معده، لازم است که عوامل خطرساز را کاهش دهید و سبک زندگی سالمی داشته باشید.

برای ارزیابی انواع ورم معده ، لازم است که پزشک شما تاریخچه پزشکی شما را بررسی کند و برخی آزمایش‌ها و معاینات را انجام دهد. برای درمان انواع ورم معده ، امکان دارد نیاز به مصرف داروهای ضداسید، آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدالتهابی، انجام جراحی یا انجام گفتاردرمانی باشد. گفتاردرمانی یک روش روانشناختی است که به شما کمک می‌کند تا با افکار، احساسات و رفتارهای خود بهتر برخورد کنید و مشکلات زندگی را حل کنید.

سوالات متداول در مورد انواع ورم معده

ورم معده می‌تواند علامت سرطان معده باشد؟

بله، ورم معده می‌تواند یکی از علائم سرطان معده باشد. سرطان معده یک بیماری است که در آن سلول‌های بدخیم در پوشش داخلی معده رشد می‌کنند. سرطان معده می‌تواند باعث شود که مخاط معده التهاب یا تورم پیدا کند و علائمی مانند درد، سوزش، تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، کاهش وزن و خونریزی معده ایجاد کند. برای تشخیص سرطان معده، لازم است که پزشک شما اندوسکوپی معده انجام دهد و نمونه‌برداری از مخاط معده کند.

ورم معده می‌تواند منجر به زخم معده شود؟

بله، ورم معده می‌تواند منجر به زخم معده می شود. زخم معده یک زخم عمیق در پوشش داخلی معده است که می‌تواند دردناک و خطرناک باشد و نیاز به درمان سریع دارد.

گفتاردرمانی برای بهبود انواع ورم معده چقدر طول می کشد؟

گفتاردرمانی می‌تواند به صورت فردی، گروهی، خانوادگی انجام شود. مدت زمان و تعداد جلسات گفتاردرمانی بستگی به نیازها و پیشرفت بیمار دارد.