درمان خانگی مشکل بلع و قورت دادن

اختلال بلع یک وضعیت پزشکی است که بر اثر مشکلات مختلفی اتفاق می افتد و به نقص در فرآیند بلعیدن مواد غذایی یا مایعات منجر می‌شود. بلعیدن یک فرآیند پیچیده است که از مراحل مختلفی از جمله قرار گرفتن مواد در دهان، جمع‌آوری مواد، فشردن و تحرک زبان و تنفس تشکیل شده است. اختلالات در هر یک از این مراحل می‌تواند منجر به مشکلات بلعیدن شود. بلعیدن مواد غذایی و مایعات نقش بسیار مهمی در تأمین انرژی و تغذیه سالم انسان دارد. همچنین، قابلیت بلعیدن برای حفظ سلامت جسمی و روانی افراد بسیار مهم است و بهتر است در کنار درمان های دارویی درمان های خانگی مشکل بلع و قورت دادن را نیز انجام دهید.

در ادامه مطلب به تعریف مشکل بلع و مشکل قورت دادن، علائم و علل این اختلال می پردازیم. همچنین در مورد درمان خانگی مشکل بلع و قورت دادن و نقش گفتاردرمانی در درمان و عوارض ناشی از عدم درمان می پردازیم.

اختلال بلع و قورت دادن

اختلال بلع و قورت دادن در هنگام بلعیدن مواد غذایی، مایعات یا حتی بزاق اتفاق می‌افتد. این مشکل در هنگام قرار گرفتن مواد در دهان، تکان دادن و نگاه داشتن آنها، فشردن مواد به زمینه زبان، عبور مواد از جاده گلو یا حتی ورود مواد به مری و معده ایجاد می شود.

علل اختلال بلع عبارتند از:

• مشکلات ساختاری دهان و گلو
• مشکلات عصبی (مانند سکته مغزی یا اختلالات عصبی مرکزی)
• بیماری‌های عضلانی (مانند میاستنیا گراو و ALS)
• عوامل خارجی (مثل آسیب‌های حاد یا مزمن)
• و برخی بیماری‌های خاص (مانند افزایش حجم تیروئید یا برخی بیماری‌های التهابی).

علائم اختلال بلع و قورت دادن

علائم اختلال بلع و قورت دادن بسته به علت و شدت مشکل متغیر می باشند و عبارتنداز:

• دشواری یا درد در هنگام بلعیدن، به ویژه هنگام بلعیدن غذاهای خشک یا سفت احساس می شود.
• بسیاری از افراد احساس می‌کنند که غذاها یا مایعات در گلوی آنها ، حتی پس از بلعیدن گیر کرده است.
• به علت بلعیدن ناهنجار، سرفه کنند یا حتی حس خفگی در زمان بلعیدن داشته باشند.
• به دلیل دشواری و ناراحتی در هنگام بلعیدن، بسیاری از افراد از غذاخوردن لذت نبرند و از خوردن برخی مواد خوراکی خودداری کنند.
• در موارد شدیدتر اختلال بلع و قورت دادن علائم دیگری مانند تنگی نفس، سردرد، گرفتگی صدا و حتی خفگی در زمان بلعیدن وجود دارد.

درمان خانگی مشکل بلع و قورت دادن

برای بهبود مشکل بلع، می‌توانید از نکات و تمرین‌های زیر استفاده کنید:

تغییرات در نحوه نشستن و طرز قرار گیری بدن:

• سر را به سمت پایین خم کنید و چانه را به سمت سینه نزدیک کنید. این کار کنترل جریان ورودی غذا به مری را تسهیل می‌دهد.
• تکیه دهید و بدن را به صورت قائم قرار دهید.این کار کمک می‌کند تا فضای کافی برای ورود غذا به دهان فراهم شود.
• در حین بلعیدن غذا سر را به یک سمت بچرخانید. این عمل باعث می‌شود که فضای بیشتری برای ورود غذا ایجاد شود و بلعیدن آسان‌تر شود.
• بدن را به یک طرف خم کنید و سپس به طرف دیگر بروید( لم بدهید). این کار نیز می‌تواند در بلعیدن آسان‌تر غذا کمک کند.

تمرینات تقویت عضلات بلع:

• تمرینات مخصوص برای تقویت عضلات بلع، مانند تمرینات جویدن باز و بسته کردن فک، و حرکات زبانی انجام دهید.
• تمرینات متمرکز بر تقویت عضلات زبان، لب‌ها و فک می‌تواند به بهبود بلعیدن کمک کند و فرآیند بلع را آسان‌تر کند.

خوردن تکه‌های کوچکتر و تعداد وعده‌های غذایی بیشتر:

• برنامه‌ریزی برای خوردن چند وعده غذایی کوچکتر در طول روز، به جای چند وعده غذایی بزرگ، می‌تواند به بلعیدن آسان‌تر غذا کمک کند.
• خوردن غذاهای به شکل تکه‌های کوچکتر و خرد شده می‌تواند فرآیند بلع و قورت دادن را آسان‌تر کند و احتمال خفگی را کاهش دهد.

---

بیشتر بخوانید : درمان اختلال بلع

---

تغییر در رژیم غذایی

پرهیز از غذاهای چسبناک می‌تواند به بهبود عملکرد بلع کمک کند. غذاهایی که بهتر است از آنها پرهیز کنید عبارتند از:

• به جای میوه تازه، می‌توانید از آب میوه استفاده کنید، زیرا میوه تازه عمل بلع را دشوارتر می کند.
• از سبزیجات پخته شده به جای خام استفاده کنید، زیرا سبزیجات خام معمولاً سخت تر و خشک تر هستند و مشکلات بلع را تشدید می کنند.
• به جای نان سفید، از نان‌های با بافت نرم‌تر و رویال استفاده کنید که عمل بلع را آسان‌تر می‌کنند.
• از مصرف ماست با تکه‌های میوه پرهیز کنید، زیرا مشکلات بلع را تشدید می کنند.
• اطمینان حاصل کنید که گوشت به طور کامل پخته شده است تا عمل بلع و قورت دادن به درستی انجام شود.

حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

برای درمان نیاز به تغییرات خاصی در رژیم غذایی و تمرینات بلع می باشد که بر اساس وضعیت شما توسط متخصص گفتاردرمانی تعیین می‌شود. بنابراین حتماً قبل از اجرای هرگونه تغییرات، با پزشک خود مشورت کنید تا اطمینان حاصل شود که این تغییرات مناسب و ایمن برای شما هستند.

داروهای گیاهی مناسب برای درمان خانگی مشکل بلع و قورت دادن

گیاهان دارویی مانند رزماری، ریحان و نعناع می‌توانند به عنوان روش‌های طبیعی در درمان اختلالات بلع و قورت دادن مورد استفاده قرار بگیرند. این گیاهان دارای خواص طبیعی و تأثیرات درمانی متعددی هستند که می‌توانند به بهبود عملکرد بلع و قورت دادن کمک کنند. به طور کلی، این گیاهان دارای ویژگی‌های ضد التهابی، آرام‌بخش، ضدباکتریایی و ضداکسیدانی هستند که می‌توانند به بهبود عملکرد مری و سیستم گوارشی کمک کنند.

• رزماری دارای خواص ضدباکتریایی و ضد التهابی است. علاوه بر این، برخی مطالعات نشان داده است که مصرف رزماری می‌تواند به تقویت عملکرد مری و سیستم گوارشی کمک کند و از اختلال بلع و قورت دادن جلوگیری کند.
• ریحان دارای خواص ضد التهابی و آرام‌بخش است که می‌تواند به کاهش التهابات و تسکین علائم مرتبط با اختلالات بلع و قورت دادن کمک کند.
• نعناع این گیاه دارای خواص ضدباکتریایی و آرام‌بخش است که می‌تواند به تسکین التهابات و تسکین علائم اختلالات بلع و قورت دادن کمک کند. همچنین بو و طعم نعناع برای افراد با مشکلات بلع تشویق کننده نیز می باشد.

نقش گفتاردرمانی در درمان خانگی مشکل بلع و قورت دادن

گفتاردرمانی یکی از ابزارهای مهم در مدیریت و درمان اختلال بلع و مشکلات مرتبط با قورت دادن است. این روش توسط یک متخصص گفتاردرمانی انجام می‌شود و شامل فعالیت‌هایی مانند ارزیابی، تشخیص، توانمندسازی و آموزش فرد برای بهبود عملکرد بلع و قدرت قورت دادن می‌شود. درمان خانگی مشکل بلع و قورت دادن نیز می‌تواند به‌صورت همزمان با روش‌های حرفه‌ای انجام شود و گفتاردرمانی می‌تواند نقش مهمی داشته باشد.

گفتاردرمانی شامل ارزیابی دقیقی از عملکرد بلع و قدرت قورت دادن فرد است. این ارزیابی می‌تواند به تعیین علت اختلال بلع، شدت مشکل و نیازهای خاص فرد کمک کند.

گفتاردرمانی می‌تواند فرد را توانمندسازی کرده و او را به تلاش برای بهبود عملکرد بلع و قدرت قورت دادن ترغیب کند. این روش شامل ارائه اطلاعات و آموزش‌های مربوط به تمرینات و تکنیک‌های موثر برای بهبود این مشکلات است.

به توسعه مهارت‌های مرتبط با بلع کمک می کند. این شامل تمرینات مختلفی مانند تمرینات عضلات گلو و مری، تکنیک‌های تنفسی و تمریناتی برای کنترل حرکات دهان و گلو می‌شود.

می‌تواند به ارتقاء قدرت قورت دادن و کنترل بهتر حرکات دهان و گلو کمک کند. این شامل آموزش تکنیک‌های مناسب برای جلوگیری از فراموشی و اختلال در فرایند قورت دادن می‌شود.

پشتیبانی روانی نیز در این افراد بسیار مهم  است که گفتاردرمان به فرد و خانواده‌ او کمک می کند. این روش شامل ارائه اطلاعات و مشاوره در مورد اثرات روانی اختلال بلع و راه‌های مقابله با آن است.

عوارض ناشی از عدم درمان خانگی مشکل بلع و قورت دادن

اختلالات در فرایند بلع و قورت دادن و عدم درمان به موقع می‌تواند عوارض جدی برای سلامتی فرد داشته باشند. برخی از عوارض ناشی از این اختلالات عبارتند از:

• اختلالات تغذیه مانند کاهش وزن، کم‌خونی و کمبود مواد مغذی مختلف مانند پروتئین، ویتامین و مواد معدنی.
• افرادی که دچار مشکلات در بلع هستند خطر بیشتری برای عفونت‌های تنفسی، مانند عفونت‌های حلق و ریه، دارند.
• اختلالات روانی و اجتماعی باعث افزایش استرس، اضطراب و افسردگی می شوند.
• ورود مواد غذایی یا مایعات به راه هوایی می‌تواند منجر به انسداد راه تنفسی شود و خطر خفگی را افزایش دهد.
• مشکلات در بلع و قورت دادن می‌توانند به شدت کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند. این مشکلات باعث محدودیت در انتخاب و مصرف غذاها، کاهش لذت از غذاخوردن و ایجاد مشکلات در روابط اجتماعی می شود.

جمع بندی: درمان خانگی مشکل بلع و قورت دادن

درمان خانگی مشکل بلع و قورت دادن بستگی به شدت اختلال، علت آن و وضعیت سلامتی شما دارد که می‌تواند شامل یک سری روش‌ها و راهکارهای مختلف باشد که بهبود فرایند بلع و قورت دادن را تسهیل می‌کنند.

تغذیه مناسب و مصرف مواد غذایی آسان برای بلع می‌تواند بهبود اختلال بلع و قورت دادن را تسریع بخشد. مصرف مواد غذایی نرم و مایعات غلیظ می‌تواند بهترین گزینه‌ها باشند. تمرینات ساده گفتاری می‌توانند به بهبود عملکرد عضلات بلعی و گلویی کمک کنند. این شامل تمرینات تنفسی، ماساژ عضلات گلو و تمرینات زبانی است. برخی گیاهان دارویی مانند رزماری، ریحان و نعناع می‌توانند به عنوان روش‌های طبیعی در درمان اختلالات بلع و قورت دادن مورد استفاده قرار گیرند. استفاده از تکنیک‌های آموزشی مانند گفتاردرمانی می‌تواند به بهبود قابلیت بلع و قورت دادن کمک کند. این تکنیک‌ها شامل تمرینات گفتاری، تقویت عضلات بلع و اصلاح الگوی بلع می‌شوند.

مراقبت از سلامت روانی و مدیریت استرس و اضطراب می‌تواند به کاهش عوارض روانی و اجتماعی این اختلالات کمک کند. همچنین، مهم است همواره با پزشک خود مشورت کرده و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید، زیرا در برخی موارد نیاز به درمان پزشکی یا توصیه‌های خاص وجود دارد.

سوالات متداول در مورد درمان خانگی مشکل بلع و قورت دادن

آیا می توان با درمان خانگی مشکل بلع و قورت دادن بهبود یافت؟

بله، درمان خانگی می‌تواند در بهبود اختلال بلع و قورت دادن موثر باشد، اما باید به مشاوره و راهنمایی های پزشکی توجه داشته باشید.

آیا استرس و اضطراب تأثیری در این اختلالات دارند؟

استرس و اضطراب می‌توانند عوارض روانی و اجتماعی این اختلالات را تشدید کنند. بنابراین، مراقبت از سلامت روانی و مدیریت استرس و اضطراب نیز بسیار مهم است.